Những mùa hoa Chợ Lách

Mùa hoa ở Chợ Lách (Bến Tre) đã gắn liền với bao kỉ niệm, giọt mồ hôi lẫn nụ cười hạnh phúc của học trò miền quê.
“Nhân, chiều đem máy cắt cỏ qua bác ba sửa rồi về tưới nước cho má”.

Bạn Nguyễn Hoàng Nhân (17 tuổi, ngụ huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre) ôm máy cắt cỏ đặt trên chiếc xe đạp cọc cạch, rồi chậm rãi lướt qua những cánh đồng hoa. Dì Năm đầu ngõ đang lúi húi ươm mầm vạn thọ, luống cúc mâm xôi của anh Phú đã ra nụ. Những chiếc xe tải lớn đỗ xịch trước nhà, chuyển vào hàng trăm chậu lớn. Nhân hít một hơi thật sâu mùi cỏ non, để không khí mát rượi mơn man khắp da thịt. Một mùa hoa nữa lại về với Chợ Lách...

Những hạt mầm của má

Má gấp tờ lịch lại để làm dấu ngày gieo hạt. Nhân đi học về, thấy sân đã để đầy những khay đất tơi. Nhân xắn tay áo, phụ má cho những hạt mầm be bé vào khay, rồi lại quay sang tưới nước cho luống vạn thọ đã lên cây con. Nghề trồng hoa đã gắn với gia đình Nhân 20 năm. Ngoại truyền cho má, má truyền cho anh em Nhân.

Bạn Nhân bên những chậu vạn thọ

Má làm giáo viên mầm non vậy mà mỗi độ gần Tết, ống quần má lại bám đầy bùn lầy, đôi tay rám nắng, gân guốc vì làm việc không kể ngày đêm. Có đêm Nhân bỗng giật mình thức giấc, hé cửa sổ ra vẫn thấy má cặm cụi trộn phân. Bạn thương má biết bao.

Tầm tháng 11 dương lịch, cả nhà sẽ “dồn lực” trồng hoa. Mỗi năm nhà Nhân trồng khoảng 1000 cây, gồm hoa cúc và vạn thọ. Ba đi mua giống, má ngồi ghi sổ, tính toán ngày gieo hạt, mua phân, tưới nước, đặt chậu, thuê xe tải... Khoảng sân vườn nhà ngoại là nơi Nhân cắt cỏ, phụ má làm nhà ươm, rồi nâng niu từng cây con đặt vào chậu nhỏ.

Cái nắng hanh hao của 12 giờ trưa khiến lưng áo Nhân ướt đẫm, bạn dùng bình tưới hơn 300 chậu hoa. Má đi sau, ấn tay xuống lớp đất mềm kiểm tra độ ẩm. Nhân tâm sự: “Má mình sợ nhất là cận Tết mà vẫn mưa. Axit trong nước mưa sẽ làm chậu cây bị ngập, hoa có nở cũng sẽ nhạt màu, kém sắc. Có năm trời sương muối, rớt xuống tán lá gây úng không cứu được, má ngậm ngùi bỏ hàng loạt chậu. Năm nước mặn, má ngồi nghe đài radio mà rầu rĩ vô cùng. Má gọi điện hỏi thăm khắp nơi, để những thùng nước ngọt được chuyển về nhà, tưới tắm cho luống cây. Mình tin rằng, ai ôm những chậu vạn thọ về nhà cũng muốn nó rực rỡ, tươi tắn với ý nghĩa đem lại may mắn. Vì thế, mỗi chậu hoa tại nhà mình đều được chăm chút từng bẹ lá, bông hoa nở ra rực rỡ sắc cam, vàng đẹp mắt”.

Cách nhà Nhân 10km, bạn Nguyễn Hồng Thịnh (18 tuổi) cũng tỉ mẩn dùng kéo, đục lỗ trên chậu nhựa. Thịnh ghi chú trong điện thoại số lượng ớt kiểng, ngày ra hoa... Hạt mầm hoa dạ yến thảo bé tí xíu, má dặn Thịnh ấn nhẹ xuống lớp đất mùn tơi xốp. Vài tháng sau, những nhành hoa thắm sắc tím, đỏ, hồng sẽ vươn lên, đón lấy ánh nắng mặt trời. Mẹ Thịnh chỉ mới trồng bông được khoảng 5 năm. Chính mẹ tự cắp nón lá, chạy khắp nơi để hỏi người ta kĩ thuật, canh thời gian gieo hạt, chăm sóc... Có năm, nhà Thịnh phải bỏ gần chục cây do bón phân quá liều. Hoặc, do chưa có kinh nghiệm, bông lại nở sớm trước Tết. Đi theo mẹ qua những mùa hoa, Thịnh trở nên thạo việc, ngắt bông, tuốt lá... như người nông dân.

Vị của mùa xuân

“Tối nay, xe chạy lúc 10 giờ nghen con”.

Hoa ở Chợ Lách

Cậu Chín nói qua điện thoại với Nhân, trong lúc bạn đang xếp quần áo vào balo. Năm nào cũng thế, sau khi nhà trường cho nghỉ Tết, Nhân lại sắp xếp theo xe tải của cậu Chín lên TP.HCM bán hoa. Hàng trăm chậu hoa nhà Nhân được chất trên xe, bọc cẩn thận để tránh gãy bông, rụng lá. Nhân cuộn mình trong xe, nghe tiếng động cơ đều đều bên dưới, thi thoảng lại ngóc đầu dậy, chỉnh lại mớ chậu bị xô lệch.

23 tháng Chạp, không khí Tết chộn rộn đã ùa vào từng ngách đường, ngõ hẻm. Chợ đông đúc người qua lại, xe ai cũng có túi kẹo mứt lồng giấy kiếng, trái cây để dâng lên ông bà. Nhân thường đứng bán hoa cùng ba má. Những chậu hoa đẹp phải đầy đặn, bông và lá không bị phân tầng, sắc hoa rực rỡ. Cậu bạn 17 tuổi nhanh nhảu chào mời, tay thoăn thoắt bóc nilon, chất lên xe cho khách.

Nhân nhớ lại: “Những ngày theo chân ba má là những ngày mình cảm nhận “vị” của Tết rõ nhất. Đó là những giấc ngủ tròng trành bên sạp hàng, là món cơm hộp có thịt kho trứng, là cái nắng, cái mưa trên vỉa hè. Có năm 28 Tết, trời đổ mưa tầm tã, chỗ má mình thuê không có mái che. Cơn mưa đột ngột đã khiến hai má con không trở tay kịp, chậu khuân vào chỉ được phân nửa. Má không cách nào khác phải ngồi nhìn phân nửa chậu còn lại ngập trong nước mưa, đất bị rửa trôi.

Tết năm nào, mình cũng ở TP.HCM khoảng 1 tuần. Mình tự hào nói với khách về Chợ Lách quê nhà, “thủ phủ” trồng hoa của miền Tây. Vạn thọ nở bông đều, cúc vàng rực, mâm xôi he hé mở đợi Tết sẽ bung những đóa tròn... Mỗi bông hoa đều là tâm sức của người nông dân. 30 Tết, giờ giao thừa điểm cũng là lúc mình theo xe về quê. Má ngồi đếm lại số tiền kiếm được, biến nó thành quần áo, bánh mứt... cho cả nhà đón năm mới”.

Nguyễn Hồng Thịnh (học sinh THPT Trương Vĩnh Ký, Bến Tre)

“Mùi Tết” của Thịnh cũng thế. Là cái mùi nồng nồng của đất tơi, mùi mồ hôi rơi xuống trên những cánh đồng, mùi thơm của quần áo mới... Thịnh mong nhất ngày 20 tháng Chạp, khách đến thăm chùa Kim Long, thuộc xã Vĩnh Thành đông đúc. Khi đó, Thịnh cùng mẹ bày hoa trước nhà (cách chùa vài mét) để bán cho khách du lịch. Khách vào tận vườn, chọn cho mình một chậu bông to, rực rỡ nhất để chưng Tết. Cả năm người trong nhà luân phiên chào khách, chất hoa lên xe, tính tiền... Căn nhà nhỏ bao giờ cũng rộn rã tiếng nói cười, mua bán đến tận 11 giờ đêm.

Có năm, 27 Tết nhà Thịnh đã hết bông để bán, mẹ con lại được ăn Tết sớm. Mẹ dắt Thịnh ra chợ, sắm xấp vải mới, đổ đầy khay mứt trong nhà, đổ nước dừa đầy nồi thịt kho rệu... Thịnh nghe Tết về rộn rã trong lòng.

NGỌC NGÂN - Ảnh: N.N, H.G, N.K