Bác sĩ trẻ tâm huyết 'trả lại tên' cho liệt sĩ

Từ những cuộc đoàn tụ đầy nước mắt

Từ khi về công tác tại Trung tâm Pháp y TP.HCM, bác sĩ Bảo giải quyết khá nhiều trường hợp xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Có một trường hợp khiến anh nhớ mãi.

"Lúc đó, tôi cùng đồng nghiệp khẩn trương tiến hành xử lý các mẫu giám định để phân tích. Đặc điểm chung của các mẫu hài cốt là mẫu lâu năm, phân hủy, gặp nhiều khó khăn trong quá trình phân tích.

Trong trường hợp này, sau một loạt các thí nghiệm, nhận định, chúng tôi vẫn chưa thể xác định được ADN của bộ hài cốt" - bác sĩ Bảo kể.

Anh và đồng nghiệp làm đi làm lại rất nhiều lần. Mọi người tự nhủ dù chỉ còn một tia hi vọng thì vẫn phải cố gắng. Tất cả cùng chung tâm nguyện, đó là đưa liệt sĩ về với gia đình.

Cuối cùng, bác sĩ Bảo và đồng nghiệp đã xác định được ADN của bộ hài cốt một cách chính xác. "Tôi vỡ òa, giống như thời đi học mình giải được bài toán vô cùng khó" - anh tâm sự.

Hơn cả niềm vui chinh phục là niềm hạnh phúc khi chứng kiến khoảnh khắc người thân đến đón liệt sĩ về. "Gia đình liệt sĩ ở một vùng quê xa xôi. Một cụ bà lớn tuổi đến nắm chặt tay tôi, rưng rưng nói cảm ơn" - bác sĩ Bảo nhớ lại.

Thời khắc đó, anh càng thấm thía giá trị công việc mình đang làm. Không đơn thuần là nhiệm vụ khoa học, nghề pháp y còn mang sứ mệnh hết sức nhân văn.

Còn không biết bao nhiêu liệt sĩ chưa được "nhớ mặt, đặt tên". Chiến tranh đã lùi xa mấy mươi năm, nhưng gia đình họ vẫn đang khắc khoải nỗi đau chia cắt.

Mỗi lần xác định được danh tính một bộ hài cốt, bác sĩ Bảo lại chứng kiến khoảnh khắc đoàn tụ đặc biệt. Thân nhân các liệt sĩ vỡ òa vì cuối cùng các anh cũng đã "trở về".

Bác sĩ tâm huyết "trả lại tên" cho liệt sĩ

Trong định danh hài cốt liệt sĩ, phương pháp giám định bằng ADN được coi là cốt lõi, nhất là với hài cốt thiếu thông tin, không thể định danh bằng phương pháp thực chứng.

Bác sĩ Bảo và đồng nghiệp đã thử nghiệm hai phương pháp tách chiết ADN - công nghệ hạt từ và cột silica - từ mẫu xương, răng người. Cả hai công nghệ đều hữu ích trong việc lập hồ sơ ADN để nhận dạng cá thể người nhanh chóng và chính xác hơn.

Nghiên cứu này đã góp phần hỗ trợ công tác định danh hài cốt liệt sĩ cũng như hài cốt vô danh trong các vụ án. Năm 2023 và 2024, Trung tâm Pháp y TP.HCM đã giải quyết thành công 20 trường hợp giám định có liên quan đến hài cốt.

"Đây là cơ hội để tôi cống hiến cho nghề, cũng là cống hiến sức trẻ, kiến thức và tâm huyết cho TP.HCM - nơi tôi sinh ra và lớn lên" - bác sĩ Bảo bộc bạch.

Bác sĩ pháp y: "Giải oan cho người chết, đòi quyền cho người sống"

"Người chết không biết nói dối". Chính câu nói này đã thôi thúc cậu sinh viên Vương Gia Bảo (Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch) theo đuổi con đường pháp y.

Người chết không thể nói dối, đúng hơn là họ không còn khả năng nói dối. Vì vậy, khi điều tra một vụ án, những gì tìm thấy trên thi thể chính là sự thật. Nhiệm vụ của bác sĩ pháp y là nghe, hiểu và giải mã những gì người chết "nói" thông qua các dấu vết, vết thương trên cơ thể.

Pháp y còn có nhiệm vụ bảo vệ và đòi quyền lợi cho người sống. Thông qua việc khám thương tật, khám xâm hại, phân tích ADN, xét nghiệm độc chất… bác sĩ pháp y có thể cung cấp những bằng chứng khoa học quan trọng để chứng minh tội ác, bảo vệ quyền lợi của nạn nhân, giúp họ được đòi lại công lý.

Con đường nào cũng nhiều thử thách. Bác sĩ pháp y phải tiếp xúc trực tiếp với thi thể, vết thương, máu, dịch… thậm chí là cơ thể đang phân huỷ.

"Điều này có thể gây ra những áp lực, mệt mỏi về thể chất lẫn tinh thần, đòi hỏi sự kiên nhẫn và sức chịu đựng rất lớn. Lúc mới vào nghề, bản thân tôi không ít lần cảm thấy chùn bước. Nhưng mỗi khi nghĩ đến ý nghĩa nhân văn của công việc mình đang theo đuổi, tôi lại có động lực bước tiếp. " - bác sĩ Bảo tâm sự.