Bản giao hưởng xanh trong khu vườn có tổ chim câu

1.

Trời vào thu, hình như vạn vật đều thấm mật hương trời khí đất, mà ngọt từ khoảng nắng thủy tinh vàng lấp lánh pha lê đọng trên lá cỏ, ngọt cả cao xanh trong vắt vời vợi chen vài áng mây trắng xốp bồng bềnh hờ hững chùng chình, ngọt cả từng ngọn gió mềm mại lướt nhẹ lưng chừng khoảng không, ngọt đến từng trái quả lúc lỉu trĩu cành đang dần ươm sắc chín mọng thơm lừng..

Trong khu vườn xinh xinh có tổ chim câu nho nhỏ của Lâm, tưởng như mọi thứ đang trôi qua rất êm ả, bình yên, tĩnh lặng. Nhưng với Lâm, thì đám cây cỏ, hoa lá, rau trái, bầy côn trùng, đôi chim câu, vài loài chim trời, lũ sóc và hai bạn cún đang diễn ra cuộc tập dượt bản giao hưởng xanh cho một đại nhạc hội mùa thu của thiên nhiên, đầy sôi động, đầy phấn khích vui vẻ, để đón trăng rằm trung thu.

Mà lạ, trong nhà, không biết từ đâu, chỉ mình Lâm có thể hiểu được những mật ngữ riêng và giao tiếp thân tình với các “cư dân” trong khu vườn. Có lẽ, ngay từ bé, Lâm hay theo má ra vườn, khi thì cùng má tưới liếp rau, nắn nót nâng dây bầu dây bí nhấc lên giàn, khi phụ tỉa lá úa bắt sâu rầy mấy cây ăn trái, xới đất gieo hạt trồng vài loài hoa, khi giâm những nhánh cây lá gia vị thơm vào chậu, xịt nước mấy giò phong lan quấn mình vào mảnh vỏ thông ghép rêu rừng phơi khô …

Vừa làm Lâm vừa trò chuyện thân tình, cảm giác hình như chúng hiểu được những lời nói của mình. Như có bữa thấy đám hoa Mười giờ mang vẻ ngang tàng mọc lấn lướt đám cỏ Đậu phộng, Lâm tay tém gọn lại mấy dây hoa, miệng nói: “Phải biết nhường nhau chứ, làm thế sao được”, vậy mà thần kỳ, mấy dây hoa Mười giờ Lâm đặt đâu là ở đó không dám vươn ngọn chiếm đất, còn đám cỏ Đậu phộng được đà, chẳng mấy chốc phủ mượt xanh mướt mát khoảng trống hoa Mười giờ “nhường” cho.

Hay có bữa, Lâm nói chơi chơi với cây Hoàng yến: “Ra bông vậy đủ rồi, cho Thiên lý còn leo giàn kết nụ đơm bông chớ”, mà thiệt, cây Hoàng yến mấy ngày sau ngưng không thấy trổ bông nào, còn Thiên lý cứ thế mà vô tư vươn xanh những đọt non, chùm nụ bé tí ti cũng e ấp núp trong đám lá.

Trong khu vườn có khá nhiều côn trùng, từ bướm cho đến dế, cánh cam, bọ xít, ve…, còn kiến tới mấy loài, ốc sên khá nhiều, Lâm mỗi khi vào vườn đều để mắt tránh đạp vào chúng. Thi thoảng vui vui, bắt hai chú dế cho chọi nhau, có lúc lại thả mấy hột đường dụ kiến, xem chúng cõng chạy tha về tổ, còn ốc sên thì mỗi sáng ra luôn phải bắt thả lại vào đám chuối vì không hiểu sao cứ đêm là chúng lại rủ nhau bò ra lối đi nho nhỏ trong vườn…

Vui nhất là hai chú Cún, y như ông chủ vườn, thi thoảng sủa cảnh cáo chim, sóc phá trái quả, hay xua con mèo vườn nhà bên khi lởn vởn tính chuyện thò chân quậy bầy cá bảy màu lượn qua lượn lại trong hòn non bộ có thả sen, súng, lục bình, rong đuôi chồn…

Chim chóc thì khỏi nói, cứ như là giang sơn riêng của chúng, ngoài đôi chim câu được Lâm nuôi, thì hàng chục loài chim khác, có loài làm tổ trong mấy cây lớn trong vườn, có loài từ nơi khác bay tới tránh rét, ngày nào cũng ríu rít, lích rích, từ bình minh đến hoàng hôn, thích nhất là lúc ban mai và giấc trưa, nghe chim hót đủ cung bậc thần tiên, phiêu bồng.

Chim Vành khuyên hót thánh thót, trong veo, cao vút, pha lẫn một chút ngây ngô, trong trẻo. Chim Vàng anh hót giai điệu trầm giàu cảm xúc. Chim Chào mào hót khá êm dịu. Đặc biệt là có đôi Sơn ca hót véo von vào bình minh, và chú Họa mi cứ đợi trời mưa là hót nghe da diết mê mải.

Khu vườn còn là nơi hò hẹn của bầy sóc rừng tới mùa trái chín. Mà vườn thì rất nhiều loại trái từ chuối, xoài, ổi, mãng cầu, nhãn, mít, chôm chôm, táo, mận, sung…, chúng theo hương trái thơm lừng mà rủ rê tụ về. Những bữa đó, hai chú Cún xem ra bơ phờ vì luôn phải canh nhắc chừng đám sóc tinh ranh, không cho chúng phá cây trái, mà giống sóc thì chuyên nghịch tinh, thích hái trái, cắn một miếng, rồi thả xuống gốc cây…

2.

Lại nói về khu vườn, có lẽ chỉ riêng Lâm là cảm nhận được cái không khí vui vẻ, nhộn nhạo đầy những âm thanh mật ngữ lao xao đó. Lá hoa cây trái trong vườn, mỗi loài là một bè, một nốt nhạc, liên kết nhau trong một trật tự đầy sự nhường nhịn, chia sẻ, nâng đỡ, nương tựa, song hành, cùng tiến cùng lùi, như từng dòng giai điệu của màu sắc, của tiếng lá reo trong gió, hòa vào tiếng chim hót, quyện vào những tiếng nỉ non của côn trùng, tạo thành những giai âm hòa hợp thần tiên trong một bản giao hưởng xanh của thiên nhiên.

Ở một góc vườn, cây Bàng khoảng 10 năm tuổi với tán rộng, xòe những chiếc lá xanh sẫm như một mảng rợp mát che cho mấy đám Thạch thảo, Lan chi đỡ cái nắng trưa khá rát đến rám vỏ bưởi. Bên cạnh đó là dàn Bông giấy ngũ sắc có vẻ hơi đành hanh khi cố vươn các cành đầy bông lấn sang địa hạt của mấy cây Trinh nữ không muốn tranh chấp mà đang cố gắng nép gọn nhường chỗ.

Không hiểu tự bao giờ, do gió cuốn bay tới hay do các chú chim vô tình mang theo hạt, có một khoảnh nhỏ trong vườn bỗng bật lên một đám Bồ công anh lác đác những bông hoa trắng xinh xinh, chưa hết, chen vào đó là mấy cây Dã quỳ đã nhu nhú nụ với chấm vàng nhạt, làm cho khu vườn tự dưng mang chút hơi thở của cao nguyên Lang Biang đầy kỳ thú với những câu chuyện bất tận của chúng mang đến.

Ngay cạnh đó là một vệt dài Sao nháy đủ màu nhìn thấp thoáng như đàn bướm lượn, mà bướm cũng nghĩ là đồng loại nên thường đậu vào cánh hoa dập dờn giỡn chơi. Phía trong là cả một vạt rộng đầy các loại Cúc màu sắc rực rỡ, từ cúc khuy áo, cúc họa mi, cúc kim, đến cúc bách nhật, cúc susi, cúc magic, cúc công chúa, cúc lá nhám, cúc đại đóa… Mà thật ngộ, cái vạt cúc này chưa bao giờ không có hoa, cứ loại này vừa nở rộ sắp tàn thì loại khác đã lại hé nụ từ từ nở, riêng mùa thu thì như hẹn nhau cùng đồng loạt trình diễn sắc màu.

Cái khoảng tường ngăn khu vườn với nhà bên, rợp những dây Trầu bà, Cúc tần, tràn rủ xuống, cứ như thể tạo nên một bức tường lá xanh dày rậm rịt. Cũng lạ, ken nhau sát rạt thế, nhưng có thể tách rời từng dây lá, chúng không hề quấn rối níu lấy nhau, giống như tự phân chia không xâm phạm, cứ mặc nhiên đường ai nấy đi theo trật tự của riêng chúng định chế.

Khu vườn có một góc rất sang chảnh, nơi có cây hoa Hồng rubi thân gỗ cổ thụ, mỗi khi ra hoa, là như một lộng lẫy thơm ngát cả khu vườn. Cái góc này còn có một cây Lộc vừng, hai mùa xuân - thu, cùng với việc trút lá vàng ào ạt, là rủ những dây hoa đỏ như chuỗi ngọc, đêm về tỏa hương dịu dàng. Thêm một cây hoa Ban đỏ, hoa nở, thành bộ ba rực rỡ nhất khu vườn.

Một khoảng lơ lửng trong khu vườn là giang sơn của các loài Lan: Lan Phi điệp, Đuôi chồn, Vũ nữ, Mũi hài…, được treo móc vào các thân cây. Thói đỏng đảnh quen được nuông chiều, các giò lan rất khó tính, nắng không ưa, mưa không chịu, gió lớn không thích, ánh sáng ít không thèm ra hoa. Nhưng một khi ra hoa, thì không có gì sánh được với vẻ đẹp quý phái kiêu kỳ cùng hương thơm thuần khiết đầy mê hoặc.

Cũng phải kể thêm, trong khu vườn có vài loài cây mà gốc nguyên thủy ở sa mạc, không hiểu bằng cách gì mà chúng được thuần hóa để trở thành cây hoa cảnh. Một cây xương rồng Bát tiên, một cây xương rồng Vạn lý trường thành, một gốc Quỳnh hoa, và vài cụm sen đá. Riêng cây Quỳnh hoa có tiên khí, chỉ nở hoa vào đêm khoe vẻ đẹp thoát tục tỏa hương siêu thực và khép cánh ngay khi bình minh.

Cây trái trong vườn, vào mùa thu, như tất cả tinh túy trời đất từ mùa đông năm trước, chắt lọc nắng gió cả mùa xuân mùa hạ để đơm bông kết trái, mà phô diễn hết sắc vị được tích tụ. Hồng đỏ mọng môi ngọt lịm, Mãng cầu xanh biếc mắt ngọt thanh tao, Bưởi vàng mơ ngọt mát the the đầu lưỡi, Nhãn nâu đất ngọt đậm đà, Chôm chôm chín đỏ ngọt mọng nước, Ổi xanh bóng giòn ngọt mát thơm, Mít đầy gai mà từng múi ngọt mật thơm lừng… Chưa kể Chuối. Mãng cầu xiêm, Lựu, Lekima, Xoài, Cóc, Dâu da… Cả một vũ trụ ngọt ngào.

Không thể không nhắc đến đám rau lá gia vị, dù rất khiêm tốn, nhưng chúng có “giọng” rất riêng, mỗi loài có một vị thơm đặc biệt, và cũng khá chảnh bởi hiểu vị thế của mình, không thể thiếu cho hoàn hảo những mỹ vị thiên hương nhân gian. Hai bụi Ớt như song sinh, Ớt xiêm chi chít trái xanh lè lẫn vào lá, Ớt sừng trái to đùng đưa cái chót đuôi đỏ chót ngược lên.

Cây Thì là gốc không lớn nhưng cành lá lòe xòe đâm ngang xiên chéo um tùm, bên cạnh là mấy gốc lá Quế, lá be bé mà chỉ vò tí trong tay là mùi thơm khá quyến rũ, rồi cây Bạc hà, Tía tô, cả một cây Hương thảo xuất xứ từ phương Tây..., cứ như thôi thúc, thèm chạy ngay vô bếp nấu nướng một món gì đó để thả các lá thơm này vào cho dậy vị…

3.

Đêm rằm trung thu, khu vườn của Lâm thật sự nhộn nhịp. Ông trời cũng chiều lòng cho một đêm vui trọn vẹn mà không làm mưa. Ngay từ lúc hoàng hôn buông xuống phủ màu tím mờ, không khí nóng bức dịu hẳn và dần mát như kem ngọt trong làn gió hây hẩy lướt nhẹ, thì các loài côn trùng đã rủ nhau ra khỏi hang, tìm đến nhũng gốc cây bụi cỏ thân quen để tụ lại, rồi thử giọng với vài âm thanh rời rạc lẻ tẻ…

Khi mặt trăng đã lơ lửng như chiếc gương ngọc trong suốt, tỏa xuống khu vườn ánh sáng vàng bàng bạc, quét lên những lá cây loáng ướt lấp lánh, nhóng nhánh, đẹp ma mị. Lúc này, cũng là bắt đầu cho cuộc trình tấu bản giao hưởng xanh trong khu vườn có tổ chim câu.

Lá cây trong vườn lao xao rất nhẹ trong gió, làm khán giả bước vào đêm nhạc huyền ảo dưới ánh trăng. Đám côn trùng lúc này với nhiều giọng hòa thanh ăn ý, âm sắc hài hòa, từ nhẹ nhàng, uyển chuyển đến đột biến, đầy kịch tính, quyết liệt, hùng mạnh, thi thoảng có một giọng ngân rung khá cao, hình như của một chú dế cồ đang muốn chứng tỏ uy dũng của chất giọng.

Giữa nền âm thanh của đám côn trùng đó, thì tiếng hót của chim chích chòe than, loài chim chỉ thích cất giọng về đêm, trở nên một giọng lĩnh xướng độc đáo. Một chuỗi giai âm thánh thót, du dương, dìu dặt từ âm vực cao vút trong như tiếng chuông, đến khoảng trầm mềm mại, ấm áp đầy gợi cảm đến nao lòng…

Lâm cứ thế đắm mình hòa vào bản giao hưởng xanh trong khu vườn có tổ chim câu của mình dưới trăng trung thu rắc ánh vàng ánh bạc. Và Lâm như một đồng vọng ước muốn có thật nhiều bản giao hưởng xanh như thế trong các vườn cây ở khắp mọi nơi, để người người luôn được hưởng những thanh khiết trong trẻo của thiên nhiên, cho cuộc sống thêm đẹp.

Truyện ngắn của nhà văn HOÀI HƯƠNG

(theo Mực Tím)