Đời sống

#bão số 3

#thời tiết

#dự báo thời tiết

Hurricanes, typhoons, cyclones đâu mới là tên gọi tiếng Anh của bão?

THẢO NGỌC

Thứ ba, 22/07/2025 10:46 (GMT+7)

Tên gọi tiếng Anh của bão khác nhau tùy theo vùng biển mà bão hình thành. Tùy theo cấp gió mà mức độ nguy hại của các cơn bão cũng khác nhau.

Định nghĩa về bão

Theo Quyết định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai số 46/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, bão là một xoáy thuận nhiệt đới có sức gió mạnh nhất từ cấp 8 trở lên và có thể có gió giật.

+ Trong đó, xoáy thuận nhiệt đới là vùng gió xoáy (đường kính có thể tới hàng trăm km), hình thành trên biển nhiệt đới, gió thổi xoáy vào trung tâm theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, áp suất khí quyển (khí áp) trong xoáy thuận nhiệt đới thấp hơn xung quanh, có mưa, đôi khi kèm theo dông, tố, lốc.

Vì sao bão số 3 có tên quốc tế là bão Wipha?

Bão có nhiều tên gọi khác nhau tùy vào khu vực hình thành:

- Bão hình thành trên Đại Tây Dương: hurricanes

- Bão hình thành trên Thái Bình Dương: typhoons

- Bão hình thành trên Ấn Độ Dương: cyclones

16 hướng di chuyển của bão bao gồm Bắc, Bắc Đông Bắc, Đông Bắc, Đông Đông Bắc, Đông, Đông Đông Nam, Đông Nam, Nam Đông Nam, Nam, Nam Tây Nam, Tây Nam, Tây Tây Nam, Tây, Tây Tây Bắc, Tây Bắc, Bắc Tây Bắc.

Bão số 3 - cơn bão đang ảnh hưởng trực tiếp đến miến Bắc nước ta - còn có tên gọi quốc tế là Wipha. Vậy thì tên gọi này được quyết định như thế nào?

Từ ngày 1-1-2000, các cơn bão ở Tây Bắc Thái Bình Dương được đặt tên theo danh sách do 14 nước và vùng lãnh thổ thuộc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (thành viên Ủy ban bão của Tổ chức Khí tượng Thế giới - ESCA/WMO) đề xuất.

Mỗi nước thành viên cung cấp 10 tên, tạo thành danh sách 140 tên bão và chia thành 5 danh sách. Những cái tên sẽ được sử dụng xoay vòng theo năm.

Tổ chức Khí tượng Thế giới của Liên Hợp Quốc (WMO) là cơ quan quyết định thông qua danh sách tên bão nhiệt đới trong các cuộc họp thường niên.

Riêng các cơn bão hình thành trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương được Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ủy quyền cho Trung tâm báo bão nhiệt đới Tokyo thuộc Cục khí tượng Nhật Bản (JMA) đặt tên.

Tên quốc tế của cơn bão số 3 - Wipha - được đề xuất bởi Thái Lan. Theo JMA, Wipha có nghĩa là tên thường đặt cho người phụ nữ.

Mức độ nguy hại của các cơn bão theo cấp gió

Quyết định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai số 46/2014/QĐ-TTg cũng ghi rõ mức độ nguy hại theo từng cấp gió. Từ cấp 8 thì mức độ nguy hại như sau:

Cấp gió

Tốc độ gió

Độ cao sóng trung bình

Mức độ nguy hại

Bô-pho

m/s

km/h

17,2 – 20,7

20,8 – 24,4

62 – 74

75 - 88

5,5

7,0

- Gió làm gãy cành cây, tốc mái nhà gây thiệt hại về nhà cửa. Không thể đi ngược gió.

- Biển động rất mạnh. Rất nguy hiểm đối với tàu, thuyền.

24,5 – 28,4

28,5 – 32,6

89 – 102

103 - 117

9,0

11,5

- Làm đổ cây cối, nhà cửa, cột điện. Gây thiệt hại rất nặng.

- Biển động dữ dội. Làm đắm tàu biển.

32,7 – 36,9

37,0 – 41,4

41,5 – 46,1

46,2 – 50,9

51,0 – 56,0

56,1 – 61,2

118 – 133

134 – 149

150 – 166

167 – 183

184 – 201

202 - 220

14,0

- Sức phá hoại cực kỳ lớn.

- Sóng biển cực kỳ mạnh. Đánh đắm tàu biển có trọng tải lớn

Thang đo cấp gió Bô-pho được đặt tên theo ông Francis Beaufort (1774-1857). Ông đã phát triển thang đo này vào năm 1805 để giúp các thủy thủ ước tính sức gió thông qua quan sát trực quan.

Thang đó ban đầu chỉ có từ cấp 0 đến cấp 12. Vào năm 1944, thang Beaufort được mở rộng thêm 5 cấp, từ cấp 13 đến cấp 17.