Khó chịu vì... viêm xoang

@ CỬA NGÕ CỦA XOANG

Lối mở quan trọng nhất của xoang là mũi, nên mọi “khó ở” của mũi gần như cũng là bệnh tình của xoang. Người ta thường gọi theo “combo” viêm mũi - xoang là vì thế.

Thủ phạm gây viêm xoang là vi khuẩn, virus, nấm, khói, bụi, thuốc lá, dị ứng, thời tiết cực đoan... Các bệnh của đường hô hấp trên, nhất là mũi, là “tiền đề” cho viêm xoang, hay gặp nhất là cảm, cúm, viêm mũi dị ứng, viêm họng, viêm amidan... Thời tiết giao mùa cũng hay “chống lưng” cho cặp đôi mũi - xoang được thể “làm mình làm mẩy”.

@ TRIỆU CHỨNG VIÊM XOANG

Viêm xoang có những triệu chứng giống cảm, cúm như: hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, nặng dần có đau đầu, nặng mặt, hôi miệng, mất khứu giác, sốt và ớn lạnh khi nhiễm trùng nặng.

Viêm xoang luôn đau đầu?: Đau trong viêm xoang thường liên quan các vị trí xoang viêm (trán, thái dương, má, hốc mắt...). Không phải lúc nào viêm xoang cũng đau đầu.

@ VIÊM XOANG LÀ BỊ CẢ ĐỜI?

Có hai loại viêm xoang cấp tính và mạn tính. Viêm xoang cấp thường bám theo một đợt viêm đường hô hấp trên, bệnh chủ khỏi thì xoang cũng khỏi. Viêm xoang mạn thường do bỏ lơ khi bệnh còn cấp tính, hoặc buộc “bằng mặt không bằng lòng” dài lâu với dị ứng, môi trường, ô nhiễm, thuốc lá, tật bẩm sinh ở mũi... Viêm xoang là bệnh “số trời” của cư dân sống ở thành thị đông xe cộ, bị ô nhiễm, thời tiết sáng nắng chiều mưa.

@ VIÊM XOANG CÓ NGUY HIỂM?

Mọi nhiễm trùng vùng mặt, do gần não, trung khu thần kinh, đều tiềm ẩn nguy hiểm. Nhiều ca viêm xoang lan sang mắt, khiến mất cả thị giác. Tuy vậy nếu điều trị tốt, đa phần viêm xoang ít khi quá giới hạn.

@ VIÊM XOANG DỄ CHUYỂN SANG HEN SUYỄN?

Viêm xoang cũng được xem là bệ phóng, làm khởi phát cơn hen nếu có bệnh sẵn. Dị ứng là “oan gia” chung của mũi, xoang và hen suyễn. Tuy vậy, “lương duyên” này thường xảy ra ở người có cơ địa dị ứng, không phải ai viêm xoang cũng bị hen suyễn.

@ ĐIỀU TRỊ VIÊM XOANG THẾ NÀO?

Tùy bệnh trạng, điều trị gồm nội khoa (kháng sinh, kháng viêm, dị ứng, co mạch, chống xuất tiết), ngoại khoa (rửa xoang, phẫu thuật...). Chung quy người ta tập trung mở lối thông, dẫn lưu dịch thối ra ngoài... là xoang khỏi bệnh.

@ TRỊ VIÊM XOANG “NHÀ LÀM”

Có nhiều cách trị viêm xoang, nhất là viêm cấp tính tại nhà không tốn viên thuốc:

- Rửa mũi xoang với nước muối: cho nước muối sinh lí vào tô, bịt một bên và hít mạnh bên mũi kia, lặp lại bên còn lại. Chú ý nên hít mạnh để đưa nước muối vào sâu thì mới gọi là rửa xoang.

- Pha nước ép tỏi với nước ấm rửa mũi cũng là cách hay. Nếu khó chịu có thể thay bằng mật ong pha nước tỏi ép thấm que bông quệt sâu mũi.

- Xông hơi (bạc hà, tràm, khuynh diệp, lá chanh, lá bưởi...) là cách trị viêm xoang “đắt xắt ra miếng” (giúp làm ẩm niêm mạc, thông mũi, giảm đau, đưa “thuốc” vào tận xoang...). Ngay cả khi chỉ xông với hơi nước suôn, hoặc xông cải biên (tắm hơi, tắm nước nóng) vẫn hiệu quả trông thấy.

- Chườm ấm (khăn nhúng nước ấm) vùng chữ T (trán - mũi - cằm).

- Massage, bấm huyệt (hai bên cách cánh mũi 0,8 cm, giữa 2 đầu chân mày, giữa ngón cái và ngón trỏ...). Nếu không cứ chỗ xoang nào đau thì xoa theo vòng tròn cũng hiệu quả.

@ PHÒNG NGỪA LÀ TIÊN QUYẾT

Là hốc kẹt nên điều trị viêm xoang tương đối khó nhằn. Viêm xoang cũng nổi tiếng dễ tái phát, bởi thế phòng bệnh là tiên quyết. Mũi là “sinh mệnh” của xoang, nên phòng ngừa chung quy là qua cửa ngõ này:

- Thường xuyên vệ sinh mũi, họng bằng nước muối sinh lí.

- Giữ ấm, nhất là mũi, họng, cổ lúc thời tiết giao mùa.

- Điều trị rốt ráo bệnh đường hô hấp trên.

- Dọn dẹp trong phòng, quanh nhà sạch sẽ.

- Thể dục, thể thao.

- Đeo khẩu trang khi ra đường, tránh xe cộ, không khí ô nhiễm, khói, bụi, thuốc lá...

- Tránh tác nhân dị ứng (phấn hoa, lông thú, mạt nhà, nấm mốc...), kể cả có cơ địa mẫn cảm hay không.

- Ngủ đủ giấc.

- Tiêm ngừa cúm, các bệnh hô hấp nếu có.

@ VIÊM XOANG NÊN ĂN GÌ?

- Không có menu “đặc trị”, nhưng chế độ ăn có lợi cho viêm xoang gồm các món thông đường thở, giảm tiết nhầy, kháng viêm, tăng cường miễn dịch như: cải xanh, súp lơ, rau bina, cam, chanh, kiwi, khóm, tỏi, gừng, nghệ, dâu tây, việt quất, anh đào, mật ong...

- Quan trọng không kém, bạn cần kiêng khem một chút với sữa, sữa chua (bởi làm tăng tiết nhầy), đồ cay nóng, thuốc lá, bia rượu, thực phẩm dễ dị ứng (hải sản, nấm lạ). Ưu tiên ăn uống nóng, tránh đồ lạnh.

- Uống trà thảo mộc nóng (cúc dại, xạ hương, thục quỳ, cây cơm cháy...) phòng và trị viêm xoang rất hiệu quả. Hiện tại, việc tìm các loại trà chuyên xoang ở các siêu thị không quá khó.

Bác sĩ ĐỖ MINH TUẤN