Nhóm học sinh tự nhuộm vải giới thiệu văn hóa

Đi rừng tìm củ nâu

Đây là dự án của hai bạn Trần Ngọc Diệp (lớp 11A1) và Hoàng Trọng Nhân (lớp 11A3) Trường THPT Nguyễn Huệ (tỉnh Thái Nguyên) với sự hướng dẫn của ThS Nguyễn Thị Hồng Yến và cô Đào Thị Thuận (giáo viên ngữ văn Trường THPT Nguyễn Huệ).

Bạn Trọng Nhân cho biết, Trường THPT Nguyễn Huệ có nhiều bạn học sinh dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Sán Chí, Dao, Sán Chay. Thông qua các bạn Sán Chay, Nhân biết đến phương pháp nhuộm vải thủ công truyền thống của đồng bào vẫn còn được lưu giữ. Vì vậy hai bạn quyết định thực hiện dự án này.

Để nhuộm được một tấm vải theo cách truyền thống, hai bạn cùng các cô đã dành nhiều buổi chiều đi vào tận rừng sâu đào củ nâu và hái lá chàm.

Rừng rậm um tùm và dốc cheo leo, nhưng ai cũng háo hức, không hề có cảm giác mệt mỏi. Các bà dẫn đường cho nhóm tìm đến nơi có củ nâu. Nhân và Diệp vừa đi vừa nghe các bà kể chuyện về từng loài cây trên rừng.

“Mặc dù sinh ra từ làng bản, lớn lên từ núi rừng nhưng có rất nhiều điều lần đầu chúng mình mới được biết đến. Các bà còn cho chúng mình thưởng thức nước đát, thứ nước mát lành, ngon ngọt chảy ra từ đầu nguồn. Mình còn được các bà đập hạt dẻ, nướng sắn, hái sim rừng cho ăn” - Trọng Nhân kể.

Lần đầu tự nhuộm vải

Sau khi thu thập nguyên liệu, các bạn lại đến thăm xóm Khuân U, xã Na Mao, huyện Đại Từ để hiểu về văn hóa, trang phục và phương pháp nhuộm vải của người Sán Chay.

Lần đầu được nhuộm vải, ai cũng hồi hộp. Các công đoạn không quá phức tạp, hai bạn nhìn các bà thực hành là có thể làm theo. Các bạn phải cạo bỏ lớp vỏ cứng của củ nâu, sau đó giã nhuyễn, rồi hòa với nước vôi, lọc, ngâm vải...

Phải làm đi làm lại bước nhuộm từ ba đến năm lần. “Bước khó nhất là ngâm vải cho lên màu. Nếu nước ngâm không đạt tiêu chuẩn thì màu vải sẽ không đẹp” - Ngọc Diệp chia sẻ.

Các bạn còn gặp chú thạc sĩ Trần Văn Ái (trưởng Phòng Bảo tàng ngoài trời, Bảo tàng văn hóa các dân tộc Việt Nam) để tìm hiểu thật sâu trước khi thực hiện đề tài.