Sẹo - Để "gặp nhưng không ở lại"

@ KHỔ VÌ SẸO RỖ

Sẹo rỗ (sẹo teo, sẹo lõm) hình thành từ tổn thương da sâu, nhiễm trùng nặng. Bệnh thủy đậu, đậu mùa... để lại nhiều sẹo rỗ nhất, nguyên nhân chủ yếu là do người bệnh gãi làm vỡ, nhiễm trùng các mụn nước. Đó là chưa kể đến các nguyên nhân từ cọ xát áo quần, nằm ngồi...

@ MUỐN CHỐNG SẸO, PHẢI CHỐNG NGỨA

Khi mắc thủy đậu, đậu mùa, ngoài trị bệnh, điều khiến tụi mình quan tâm hàng đầu là ngừa sẹo. Muốn chống sẹo, phải làm dịu da và chống ngứa. Mách bạn những tuyệt chiêu chống ngứa nhé.

- Tắm nước ấm, tắm nước pha bột yến mạch, tắm lá neem (thường gọi là xoan Ấn Độ).

- Thoa kem làm dịu da (calamine, phenol, vitamin E, C), hoặc “cream tự chế” (nha đam, lá neem, bơ, dầu dừa...).

- Uống đủ nước.

- Đắp gạc mát lên mụn nước vừa làm dịu vừa chống gãi.

- Có thể dùng histamine chống ngứa nhưng nên hỏi ý kiến bác sĩ.

- Mặc quần áo rộng, drap giường, gối, chăn mềm hạn chế cọ xát.

- Mang găng tay, hoặc cho tay vào túi quần. Đừng coi thường những mẹo có vẻ “dở hơi” này bởi tránh được bao nhiêu mụn nước khỏi nhiễm trùng là chặn được từng ấy vết sẹo tiềm năng.

- Ở trong không gian mát mẻ, tránh đổ mồ hôi.

- Băng nhẹ vết mụn nước vỡ.

- Dùng kem chống nắng khi ra ngoài ngừa sẹo thâm.

Lưu ý: Khi chăm sóc phải nhẹ tay, tránh làm vỡ mụn nước. Hầu hết các biện pháp trên dành cho mụn nước chưa vỡ, nếu đã vỡ, tốt nhất không nên thoa gì bạn nhé!

@ CHẶN NGỨA “MANH ĐỘNG” TỪ BÊN TRONG

Triệt ngứa từ bên trong là cách hữu hiệu khác để ngừa sẹo thủy đậu, zona, chốc lở... Thực đơn để “chống ngứa” là các món ít đạm, dễ tiêu, thanh nhiệt, dưới dạng lỏng. Bạn nên ăn đậu lăng, gạo lứt, khoai tây, măng tây, đậu xanh, đậu đỏ, rau bina, cà rốt, rau ngót, khổ qua, cải thảo, gà luộc, cá luộc... Ngoài ra, có nhiều món ăn giúp “mát mẻ” như sữa chua, hoa quả (chuối, dưa, đào, táo, nước dừa, trà thảo dược...).

Song song đó, cần tránh những món “đổ dầu vào lửa” như gia vị cay (ớt, gừng, tiêu, mù tạt), hải sản (tôm, sò, nghêu), quả ngọt (vải, nhãn, xoài, mít)...

Lưu ý: Đây chỉ là menu ngừa sẹo. Người mắc thủy đậu, đậu mùa còn cần đến những món đặc trị hơn cho bệnh như tăng cường miễn dịch, giảm biến chứng...

@ PHÒNG BỆNH LÀ CÁCH NGĂN SẸO HỮU HIỆU NHẤT

Sẹo là tác phẩm của viêm da + nhiễm trùng mụn nước. Với thủy đậu, đậu mùa, nếu không có mụn nước nào nhiễm trùng, bạn vẫn có thể “lãnh sẹo” do viêm da nặng. Do đó, cách ngừa sẹo tốt nhất là đừng để bị bệnh bằng cách phòng tránh, tiêm vaccine.

@ SẸO ƠI, CHÀO MI!

Nếu mắc sẹo rỗ đậu mùa, thủy đậu..., tụi mình có vô số cách sửa chữa, từ làm mờ, làm đầy đến cắt bỏ sẹo (laser, mài da, mặt nạ, hóa chất, lăn kim, phẫu thuật...). Dù vậy, với “cả rổ” sẹo đậu mùa thì khó có thể lấy lại da vẻ như xưa.

Với những bệnh mụn nước không phải đậu mùa (thủy đậu, zona chốc lỡ), tàn tích sẹo để lại nhẹ và đa dạng hơn. Những vết sẹo nhỏ, mờ khó nhìn ra, dễ dàng ẩn chúng đi, thậm chí tự phai dần theo thời gian. Với những “chiếc sẹo” hiền lành này, người mắc có thể tự xử lí tại nhà bằng cách dùng nước cốt chanh, mật ong, vitamin E, cream collagen, kem chống nắng... để thoa lên sẹo.

@ ĐẬU MÙA - KẺ THÙ CỦA DIỆN MẠO

Như đã nói, đậu mùa đứng đầu danh sách phá hỏng diện mạo người bệnh kinh khủng nhất. Sẹo rỗ đậu mùa hoành hành nặng nhất trên mặt (nhiều tuyến nhờn), nhưng cơ bản không chừa mọi nơi cơ thể. Sẹo đậu mùa cũng sâu hơn, do đó khó xóa hơn. Do đó, khi bị đậu mùa, cần phải hết sức cẩn thận.

@ ĐẬU MÙA KHỈ - “HẬU SINH KHẢ ÚY”

- Đậu mùa khỉ là hậu duệ của đậu mùa, với triệu chứng tương tự (sốt, nổi hạch, phát ban, mụn nước...), đường lây (giọt bắn lớn, tiếp xúc gần, qua máu, dịch mụn nước...).

- Đậu mùa khỉ lây qua vết xước da, vết cắn động vật đã nhiễm, ăn thịt động vật nhiễm, tiếp xúc cận kề với người bệnh, kể cả qua vật dụng, áo quần...

- Nhìn chung, đậu mùa khỉ được đánh giá “hiền” hơn đậu mùa, nhất là khả năng lây lan, do đó ít nguy cơ thành dịch. Tuy vậy, vẫn cần phòng tránh triệt để, đề phòng virus đột biến vượt mặt tổ tiên.

- Vaccine đậu mùa khỉ có sẵn, khi cần có thể dùng ngay. Tuy vậy với tình hình hiện tại việc tiêm chủng đại trà chưa cần thiết.

- Đậu mùa khỉ, dù là hậu bối, nhưng vẫn đáng sợ (về bệnh tình lẫn di chứng về sau) tốt nhất là phòng bệnh hơn chữa bệnh.

Bác sĩ ĐỖ MINH TUẤN