Thiếu nhi miền Nam vượt Trường Sơn dựng xây đất nước

"TRONG CUỘC ĐỜI CÓ LẼ CHỈ DUY NHẤT LẦN NÀY THÔI!"

Ngày đầu tiên đoàn khởi hành là ngày 20/12/1971. Lúc đó, chú Hiến 30 tuổi và đang bị thương nặng ở mặt (toàn bộ xương hàm và răng dưới bị bay mất). Chuyến đi này, chú vừa ra Bắc điều trị vừa được phân công dẵn dắt đoàn học sinh K124.

Đoàn gồm 22 bạn, một nửa miền Tây và một nửa của Sài Gòn với tuổi đời trong khoảng 11 – 15. Trong số đó, có bạn cha mẹ đã hy sinh như hai anh em Thành và Trận, rồi Cường, Trung…

Trong ngày đầu tiên của chuyến đi, chú yêu thương viết vào nhật ký: “Được chăm sóc và dìu dắt các cháu là một hạnh phúc, một niềm vui lớn. Trong cuộc đời có lẽ chỉ lần duy nhất này thôi!”. Bởi thế, dù hành trình ấy đã kết thúc nhưng 50 năm qua, chú vẫn còn nhớ như in những khuôn mặt, tính cách các bạn đoàn K124 và những kỉ niệm của chuyến đi.

Nào là Phước nhỏ nhất đoàn, mới 11 tuổi với đôi mi nháy rất chậm, hình như thị lực hơi yếu. Bé Dung hơn Phước một tuổi nhưng nhõng nhẽo nhất đoàn. Bé ở Sài Gòn ra, chắc ở nhà được cưng lắm. Không vừa ý việc gì thì đầu cứ ngoẹo qua một bên, đứng xụ một chỗ. Hay Cường ít nói nhưng thích được chiều chuộng…

BĂNG RỪNG XUYÊN MÀN ĐÊM

Đoàn ngược dòng sông Mê Kông, đi qua những chiếc cầu bị bom đánh sập, đến nhiều bờ suối dốc đứng. Có hôm đến chỗ giao trực đã 2g sáng nhưng phải xuống xe và cuốc bộ đến 4g30 sáng mới đến trạm. Khi khác, vừa leo dốc, các bạn vừa co rút cả người, thở ra như có khói.

Vào đêm 27/2/1972, trời lạnh, trong lúc chờ xe, các bạn ôm nhau ngủ chập chờn. 1g sáng, xe chạy đèn gầm tù mù, trời bắt đầu mưa. Chú Hiến cùng các bạn mở ni lông ra choàng. Thỉnh thoảng xe thắng gấp, mọi người bị dồn về phía trước và cứ nơm nớp sợ tài xế mà ngủ gật thì cả đoàn té xuống vực. Vậy là đoàn tạm dừng xe nghỉ ngơi. Gần 4g30 khuya, cả đoàn lại đi tiếp vì sợ trời sáng bị máy bay địch phát hiện.

Ngày 6/3/1972 khi đến nơi, cả đoàn vỡ òa niềm vui. Vậy là hơn 100 ngày băng rừng xuyên màn đêm đã được tưởng thưởng xứng đáng.

ẤM ÁP NHƯ MỘT GIA ĐÌNH

Mặc dù là trưởng đoàn, được giao nhiệm vụ dẫn dắt, chăm sóc các bạn nhưng chính chú lại được các bạn chăm sóc ngược lại. Thấy chú đau đớn, mệt mỏi vì vết thương ở mặt ảnh hưởng đến ăn uống, sinh hoạt, có khi đến trạm dừng chân, các bạn nấu cháo, súp cho chú ăn. Có bạn còn pha sẵn nước muối để chú xúc rửa vết thương khiến chú cảm động không nói nên lời.

Chú chia sẻ thật sự ban đầu tiếp xúc với các bạn, chú nghĩ hầu hết các bạn sẽ không đủ sức vượt qua đường rừng trắc trở, nhiêu khê với mưa bom, lửa đạn. Vậy mà từng ngày, từng ngày đi chung với các bạn, chú đã thay đổi suy nghĩ. Các bạn dìu dắt, đùm bọc và lo lắng cho nhau để đi qua hết khó khăn này đến khó khăn khác.

Có lần, Yến bệnh nặng, sốt cao. Trên đường đi, bạn đuối sức, hoa mắt nên bám vào những thân cây ven đường. Bạn lùi dần về phía sau và khi bạn bè đi qua, bạn tấp vào bìa rừng với dự định bỏ cuộc. Phát hiện không có bạn, mọi người túa nhau đi tìm. Lúc gặp, một bạn trong đoàn mắng Yến một trận nhưng lại cúi xuống để cõng bạn đi. Mấy ngày sau, các bạn trong đoàn thay phiên mang giúp ba lô cho Yến. Bạn dần bình phục và về đích an toàn.

Hay nhiều đêm, chú tình cờ thấy Thu đang lặng lẽ chỉnh lại chăn mền cho các em ngủ ngon. Lúc băng rừng, Thu cũng sẵn lòng khuân vác phụ các em mà chẳng nề hà. Rồi Phượng lấy lọ dầu Huê lạc (một loại dầu gió) của ba để đổi người Lào được một con gà nhưng nhường cho đoàn nấu cháo cho hai bạn Thu, Thái đang bị bệnh ăn bồi bổ…

Hành trình vượt Trường Sơn của đoàn K124 kéo dài từ 20/12/1971 đến 6/3/1972. Bác Hiến đã gom góp những dòng ký ức, hình ảnh của hành trình làm thành quyển sách nho nhỏ mang tên “Hãy kể mãi về Trường Sơn” để tặng lại mọi người.

LÊ VI

Thực hiện với thông tin và hình ảnh do bác NGUYỄN NGỌC HIẾN (Nguyên Giám đốc Hãng phim Nguyễn Đình Chiểu TP.HCM) chia sẻ.

Đồ họa: YẾN NHI