Truyện ngắn Mực Tím: Chuyện trong khu vườn ươm

1. Gấu Nâu nổi tiếng là đứa ham học, chăm làm nhất vườn ươm. Mỗi ngày, Gấu đều nỗ lực hoàn thành hàng chục đầu việc đặt ra, bởi Gấu cho rằng một ngày không làm gì thật là vô nghĩa. Sự “nghiện” việc của Gấu tích cực ở chỗ, Gấu tìm thấy niềm vui trong chính những việc mình làm. Những công việc đó giúp Gấu định nghĩa bản thân và phát triển thành phiên bản tốt nhất. Tuy vậy, hai điểm không mấy tích cực ở lối sống của Gấu là Gấu không hài lòng với những người không - chăm bằng mình và Gấu thậm chí cảm thấy tội lỗi khi bản thân thực sự nghỉ ngơi.

Trái ngược hoàn toàn với Gấu Nâu là Mèo Béo. Mèo không thích “vẽ chuyện” ra làm, cả ngày chỉ ăn, chơi, ngủ và tận hưởng cuộc sống thảnh thơi đúng nghĩa. Mèo thích mê việc được lăn lộn tắm nắng trên khoảng sân rộng thênh thang của vườn ươm, hay nằm lơ đễnh trên chiếc ghế đẩu gỗ nghe cây xanh rì rào. Lối sống này của Mèo Béo tích cực ở chỗ, chẳng ưu phiền, áp lực hay sự mệt mỏi nào có thể “bấu víu” lấy lòng Mèo. Mèo luôn tự do tự tại như thế mà không cần cố sức tranh đua để thể hiện bản thân. Tuy vậy, điểm không mấy tích cực là Mèo đã chặn đứng cơ hội học hỏi, khám phá bao điều mới mẻ, để Mèo cứ mãi ở trong vùng an toàn của chính mình mà thôi.

2. Hôm nay, Gấu Nâu ngồi làm việc gần chỗ Mèo Béo nằm. Mèo Béo thấy vậy chỉ nhìn thoáng qua Gấu rồi tiếp tục “việc” của mình: phơi nắng. Mèo Béo vô tư chẳng nghĩ gì, nhưng không bao lâu sau thì Gấu Nâu bắt đầu thấy khó chịu. Hít một hơi thật sâu, Gấu hắng giọng hỏi:

- Này Mèo Béo, hôm nay cậu có làm gì không?

Nếu không kiềm chế bản thân đủ tốt, câu hỏi trên của Gấu suýt chút nữa đã bị thay bằng: “Này Mèo Béo, cậu không có việc gì làm à, suốt ngày nằm dài ra thế?”.

Mèo Béo nghe thấy câu hỏi của Gấu Nâu nhưng cũng chậm chạp vươn vai vài cái rồi mới lên tiếng trả lời:

- Tớ đang làm một trong số những việc của ngày hôm nay đây.

- Việc gì, sao tớ không thấy? - Gương mặt Gấu Nâu tràn đầy nghi vấn.

- Phơi nắng.

Mèo Béo đáp Gấu Nâu gọn lỏn, rồi ngáp ngắn ngáp dài vài cái. Đoạn, Mèo nói thêm:

- Vườn ươm ngập nắng quả là nơi lí tưởng để tớ thư giãn mỗi ngày.

Nãy giờ, Mèo Béo không để ý khuôn mặt của Gấu Nâu gần như méo xệch. Là con người của công việc, Gấu dường như không thể chấp nhận được câu trả lời vô tâm (với bản thân Mèo Béo và với cả cuộc đời) như vậy. Tuy nhiên, Gấu Nâu không muốn nói thẳng ra vì sợ cả hai sẽ cãi nhau. Gấu chỉ nghĩ thầm trong bụng: “Rồi cậu sẽ thấy hối tiếc vì mình đã lãng phí quá nhiều thời gian để học tập và làm việc!”.

3. Sau cuộc trò chuyện ngắn nọ, cả Gấu Nâu và Mèo Béo vẫn sống cuộc đời của riêng mình. Tưởng chừng đó là hai thế giới không có lấy một điểm giao nhau nhưng lần chạm mặt hôm nay của Gấu Nâu và Mèo Béo đã thay đổi tất cả.

Mèo Béo thấy Gấu Nâu không làm việc như mọi ngày, bèn tò mò hỏi:

- Chuyện gì lạ lùng đang xảy ra ở vườn ươm đây? Hôm nay cậu không làm việc hả Gấu?

Gấu Nâu cứ thế ngồi bất động rất lâu trước câu hỏi của Mèo Béo. Khi Mèo chuẩn bị mất kiên nhẫn và rời đi, Gấu mới thở hắt ra và lúng túng đáp:

- Tớ... tất nhiên là tớ có rất nhiều việc phải làm rồi. Nhưng... không phải bây giờ.

- Hôm nay cậu lạ lắm nhé. Mọi việc ổn cả chứ? - Mèo Béo bình thường vô tư là thế, song giờ đây lại rất quan tâm đến Gấu. Trước khi tiến đến hỏi thăm Gấu, Mèo đã quan sát Gấu rất lâu và nhận ra dáng vẻ bất thường của người bạn nhỏ.

Gấu không trả lời thẳng vào câu hỏi của Mèo, mà hỏi ngược:

- Mèo này, cảm giác không cần làm gì mỗi ngày là như thế nào?

- Cậu đang hỏi tớ à? À thì tớ thấy thoải mái này, sung sướng này... - Mèo liệt kê ra một loạt những tính từ nghe thật bình yên.

- Nhưng tớ thì không có được cảm giác đó khi nghỉ ngơi - Gấu buồn bã nói.

- Vì cậu đã quen với guồng quay công việc chăng? Cậu cũng đặt kì vọng rất lớn vào bản thân thì phải? - Mèo đang suy đoán hay Mèo thực sự đã nhìn ra được nỗi khổ tâm của Gấu?

Ánh nắng vàng ươm rải đều lên từng ngóc ngách trong khu vườn ươm. Mèo giơ tay trêu đùa một chú bướm, rồi quay trở lại câu chuyện với Gấu:

- Có lẽ sẽ tốt hơn nếu cậu làm việc hết sức nhưng cũng không quên dành thời gian để thực sự nghỉ ngơi. Hãy coi nghỉ ngơi là “phần thưởng” cho quá trình làm việc chăm chỉ của cậu. Mà thật ra, nghỉ ngơi là nhu cầu chính đáng của cơ thể. Cậu không thể không đáp ứng nó, nếu không, cậu sẽ nhanh chóng kiệt quệ đấy - Mèo dịu dàng nói.

- Là vậy sao? - Gấu xúc động khi nghe những lời Mèo nói.

Hôm nay, Gấu cảm thấy bản thân không còn chút năng lượng nào để làm việc. Thế mà trước khi nghe Mèo phân tích, Gấu chẳng dám nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi. Gấu sợ bị chê trách là lười biếng, cũng sợ chỉ cần dừng lại một chút, mình sẽ bị tụt lại phía sau. Những nỗi sợ này bắt nguồn từ việc mọi người trong vườn ươm đã quá quen với hình ảnh Gấu chăm chỉ và đạt được nhiều thành tích lớn.

Thấy Gấu chực khóc, Mèo lại gần cọ cọ chiếc mũi hồng nhỏ xinh vào người Gấu, rồi thỏ thẻ:

- Nếu mệt quá, cậu hãy cho phép bản thân dừng lại một chút để “sạc pin” nhé.

- Tớ đang tự hỏi, sẽ ra sao nếu tớ sống cuộc đời của cậu - Gấu đột nhiên thắc mắc.

- Có thể cậu sẽ thấy không quen lắm. Tớ biết là trước đây, cậu không thích những người lười biếng hơn cậu. Nhưng Gấu à, mỗi người có một mục tiêu riêng cho cuộc sống của họ cũng như những định nghĩa khác nhau về hạnh phúc. Đôi khi chỉ cần hít thở thật sâu và sống một cuộc đời bình thường đã là điều họ mãn nguyện rồi.

- Tớ sai rồi... - Gấu có vẻ ăn năn.

Mèo không nói gì, chỉ mỉm cười nhìn Gấu. Trong lúc Gấu suy nghĩ về cái gọi là “một cuộc đời bình thường”, Mèo cũng có cho mình những tâm tư riêng. Trước đây, Mèo không quan tâm đến Gấu là bao, nhưng từ sau lần nói chuyện đầu tiên, Mèo bắt đầu để ý đến Gấu nhiều hơn. Mèo nhận ra mình rất thích quan sát dáng vẻ tập trung làm việc của Gấu. Trong phút chốc, Mèo thấy ngưỡng mộ cậu.

Còn khi đang ở cạnh Gấu thế này, Mèo tự nhủ mình muốn thử làm những việc Gấu thường làm. Không hẳn là sống cuộc đời của Gấu, bởi mỗi người có một cuộc đời riêng, như Mèo nói lúc nãy. Hơn nữa, Mèo vẫn thấy hài lòng với cuộc sống an yên trước giờ của mình. Chỉ là Mèo muốn thay đổi bản thân đôi chút, tìm kiếm niềm vui trong một “hình hài” khác, chẳng hạn như theo đuổi hoạt động mới là đọc sách.

Mèo nghĩ là cả Gấu và Mèo đều đã hiểu ra những điều cần hiểu. Nếu Gấu bắt đầu chú ý đến chuyện nghỉ ngơi, thư giãn nhiều hơn và thôi quá khắt khe với bản thân mình, Mèo cũng sẽ học tập những gì tích cực từ lối sống của Gấu.

Từ hôm đó, một hình ảnh trước đây chưa từng có đã xuất hiện trong khu vườn nọ: một Mèo Béo nghiền ngẫm từng trang sách dưới tán cây xanh thẫm và một Gấu Nâu lăn qua lăn lại đầy sảng khoái dưới ánh nắng vàng ươm.

MAI - Minh hoạ: XUÂN LỘC