Xem nhà cũ trên Google Maps: Chuyện riêng tư liệu có còn riêng tư?

Những ngày qua, hàng loạt người dùng mạng xã hội chia sẻ khoảnh khắc xúc động khi tìm thấy bóng dáng người thân, thú cưng hay chính mình trong ảnh Street View (chế độ xem phố) của ứng dụng Google Maps nhiều năm trước.

Một số bạn trẻ không khỏi nghẹn ngào khi thấy ông bà đang tưới cây trước nhà, người cha đang đứng cạnh xe máy, hay chính mình hồi tiểu học đang lon ton trước cổng trường.

"Lúc thấy hình ảnh ba mình đứng trước nhà năm 2017, mình sững lại. Ba đã mất năm 2021 vì bạo bệnh. Cảm giác giống như vô tình gặp lại người thân ở một dòng thời gian khác vậy", bạn Uyên Nghi (ngụ phường Phú Nhuận, TP.HCM) chia sẻ.

Tuy nhiên, bên cạnh những xúc cảm tích cực, nhiều người bắt đầu lo ngại: Liệu những hình ảnh đó có đang phơi bày quá nhiều điều riêng tư mà ta không thể kiểm soát?

"Tôi thử tìm nhà cũ của mình ở quê. Không ngờ thấy hình ảnh mẹ tôi đang bón cơm cho mèo cưng. Mẹ mặc đồ ở nhà, rất xuề xòa, tư thế cũng tự nhiên vì không biết bị ghi hình. 

Tôi hơi ngại khi biết bất cứ ai cũng có thể xem được ảnh đó", một bạn nữ chia sẻ trong một hội nhóm mạng xã hội.

Google Street View sử dụng ảnh chụp từ xe gắn camera chuyên dụng. Các hình ảnh sau khi thu thập sẽ được xử lý để làm mờ khuôn mặt, biển số xe và một số thông tin nhạy cảm.

Tuy vậy, các chi tiết như cảnh sinh hoạt trước hiên nhà, hình ảnh trẻ em chơi đùa, người lớn đang làm việc nhà,… vẫn hiện lên rõ ràng nếu camera ghi được.

Tiến sĩ Lê Đình Phong (trưởng khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Hoa Sen, TP.HCM) nhận định: "Việc tìm lại hình ảnh người thân hay ký ức qua bản đồ số là một nhu cầu cảm xúc rất con người.

Nhưng ở góc độ công nghệ, khi dữ liệu hình ảnh cũ có thể được công khai trên nền tảng toàn cầu, vấn đề bảo mật và quyền riêng tư cần được cân nhắc nhiều hơn, nhất là khi người trong ảnh không biết hoặc không đồng ý bị ghi lại".

Thực tế, Google cho phép người dùng gửi yêu cầu xoá hoặc làm mờ các hình ảnh nhạy cảm, bên cạnh cơ chế mờ tự động đang áp dụng. 

Tuy nhiên, các yêu cầu này phải được Google xem xét, phê duyệt và tuân thủ nghiêm ngặt theo chính sách nội dung không phù hợp.

Ngay cả khi người dùng nhận thấy hình ảnh của mình hay người thân xuất hiện rõ nét, hệ thống vẫn không đảm bảo chắc chắn sẽ xóa hoặc làm mờ nếu thông tin không thuộc các nhóm vi phạm chính sách.

Ngoài yếu tố quyền riêng tư, tiến sĩ Phong cũng nhấn mạnh Google Maps không được xây dựng với mục đích trở thành nơi lưu trữ ký ức cá nhân hay phục vụ nhu cầu xem lại hình ảnh liên tục của từng người dùng.

"Việc truy cập quá thường xuyên để xem lại các hình ảnh vệ tinh hoặc Street View trong thời gian ngắn có thể khiến hệ thống chịu tải không cần thiết, ảnh hưởng đến hiệu năng của nền tảng", thầy phân tích.

Ở chiều ngược lại, không ít người vẫn xem chức năng này của ứng dụng món quà thời gian quý giá. 

Nhiều người còn gọi Google Maps là "bảo tàng ký ức số", bởi mỗi ảnh chụp ngẫu nhiên có thể trở thành khoảnh khắc còn sót lại về một người hay một nơi chốn đã mất.

Nhiều bạn trẻ cũng cho rằng việc "ghé lại" quá khứ một lần vì thương, vì nhớ là việc có thể chấp nhận, nhưng không nên biến Google Maps thành nơi ra vào liên tục chỉ để thỏa mãn sự tò mò, nhất là khi những hình ảnh trên đó có thể liên quan đến người khác và không được họ đồng ý công khai.

"Quan trọng là mình sử dụng công cụ với sự trân trọng và ý thức, tôn trọng quyền riêng tư của bản thân lẫn mọi người. Mình luôn ghi nhớ: có những điều có thể chia sẻ trên mạng xã hội, cũng có những điều nên giữ riêng", bạn Như Quỳnh (học sinh Trường THPT Bùi Thị Xuân, TP.HCM) bày tỏ.