10 sự thật thú vị về vàng có thể bạn chưa biết

Vàng kim loại duy nhất có màu vàng nguyên thủy

Vàng là kim loại duy nhất trên trái đất có màu vàng từ khi mới khai thác. Cũng có một số kim loại có màu vàng, tuy nhiên, những kim loại này đều đã bị chuyển màu sau khi chúng bị oxy hóa hoặc phản ứng với các hóa chất khác. 

Ngoài ra, gần như toàn bộ vàng đều đến từ các thiên thạch đã rơi xuống trái đất từ hàng trăm triệu năm trước.

Nguồn gốc ký tự "Au" trong bảng tuần hoàn hóa học

Trong bảng tuần hoàn hóa học, vàng là nguyên tố hóa học có ký tự “Au”. Ký tự này xuất phát từ tên Latin cổ của vàng - “aurum” - có nghĩa là "bình minh tỏa sáng" hay "ánh sáng của mặt trời mọc".

Vàng là kim loại dẻo nhất

Theo phòng thí nghiệm Jefferson ở Newport News (Virginia, Mỹ), vàng có thể dát mỏng tới 0.000127mm, mỏng hơn sợi tóc khoảng 400 lần và có thể trong suốt. Hiện nay, lá vàng dát mỏng thường được dùng để trang trí trong thực phẩm mà không gây độc hại cho người sử dụng.

Hơn nữa, chỉ cần khoảng 28g vàng để có thể kéo thành một sợi vàng dài 80km. Có lẽ vì vậy mà sợi chỉ vàng là một vật liệu khá phổ biến được sử dụng trong việc thêu vá.

Vàng được phân loại dựa vào độ nguyên chất

Đây là cách phân loại vàng phổ biến nhất, ví dụ vàng nguyên chất 24K, vàng 18K có 75% vàng nguyên chất, vàng 14K là 58,5% vàng nguyên chất, vàng 10K có 41,7% vàng nguyên chất… 

Phần kim loại được pha trộn có thể là bạc hoặc bạch kim, đồng, kẽm, niken, sắt và cadmium…

Vàng có công dụng đặc biệt ở lĩnh vực điện tử

Ngoài giá trị tiền tệ, khoảng một nửa số vàng khai thác ngày nay được làm thành đồ trang sức, đây là nguồn sử dụng vàng lớn nhất. Vàng cũng được ứng dụng trong nha khoa, y học, che chắn bức xạ…

Đặc biệt, ở lĩnh vực điện tử, vàng là một nhiên liệu hữu dụng nhờ vào tính bền hóa học và tính dẻo của vàng. Theo đó, vàng không bị oxy hóa và không tác dụng với hầu hết các loại axit nên có thể bảo vệ linh kiện trước tác động của môi trường.

Vàng cũng là kim loại dẻo nhất. Có thể mạ một lớp vàng mỏng để giúp tăng diện tích tiếp xúc giữa hai mặt của linh kiện, giúp quá trình dẫn nhiệt sẽ tốt hơn bất cứ loại keo tản nhiệt nào, làm linh kiện đạt được tín hiệu ổn định..

Huy chương vàng Olympic không được làm từ vàng

Kể từ kỳ Olympic 1912 ở Stockholm (Thụy Điển), kim loại làm nên huy chương vàng Olympic đã không phải là vàng mà chủ yếu là bạc. Đáng chú ý, trong kỳ Olympic Tokyo 2020, toàn bộ huy chương vàng, bạc, đồng đều được chế t

ác với các thành phần chính từ đồ điện tử cũ, điện thoại hỏng do người dân quyên góp.

Tuy nhiên, huy chương vàng Olympic vẫn chứa ít nhất 6g vàng nguyên chất, theo yêu cầu của Ủy ban Olympic Quốc tế.

Phần lớn vàng trên thế giới hiện nay được khai thác ở Trung Quốc

Năm 2017, Trung Quốc đã vượt qua Nam Phi để trở thành quốc gia khai thác vàng lớn nhất thế giới, với tổng sản lượng vàng được khai thác là 426 tấn, chiếm 13% tổng sản lượng khai thác của toàn cầu.

Các nước có sản lượng khai thác vàng cao nhất thế giới còn có Australia với 295.1 tấn, Nga xếp thứ ba với 270.7 tấn, Mỹ với 230 tấn. 6 quốc gia tiếp theo trong danh sách này là Canada 175.8 tấn, Peru 162.3 tấn, Indonesia 154.3 tấn, Nam Phi 139.9 tấn, Mexico 130.5 tấn, Ghana 101.7 tấn.

80% lượng vàng trên thế giới đã được khai thác

Thế giới đã khai thác được khoảng 80% trong số 244.000 tấn vàng có thể khai thác được. Ngoài ra, còn khoảng 20 triệu tấn vàng chưa được khai thác có trong nước biển và bên dưới đáy biển do chi phí khai thác quá cao.

Mặt khác, có một hành tinh được gọi là 16 Psyche đang chứa sản lượng vàng có giá trị tương đương vài trăm triệu USD. Tuy nhiên, loài người chưa từng khai thác được vàng từ không gian mà chỉ có thể mang vàng ra đó, bởi bộ đồ và tàu vũ trụ được phủ vàng để chống lại bức xạ hồng ngoại có hại từ mặt trời.

Vàng có thể đến từ nước thải

Một trong những nguồn khai thác vàng đáng ngạc nhiên nhất là nước thải đã qua xử lý. Vào năm 2015, sau khi phân tích bùn thải từ các nhà máy xử lý địa phương, các nhà nghiên cứu tại Đại học bang Arizona (Mỹ) đã kết luận rằng nước thải mỗi năm ở thành phố có một triệu dân sẽ chứa trung bình 2.6 triệu USD vàng và bạc.

Đồng xu vàng lớn nhất thế giới

Từng đạt kỷ lục Guiness, đồng xu lớn và nặng nhất thế giới được đúc bởi Perth Mint (xưởng đúc vàng chính thức của Úc) vào năm 2012. Nó đã vượt qua kỷ lục trước đó, đồng xu trị giá 1 triệu CAD năm 2007 với đường kính chỉ 53cm.

Đồng xu 99.99% vàng nguyên chất này nặng 1 tấn, có đường kính 80cm, dày 12cm, được in hình kangaroo bao quanh bởi những tia nắng và có giá trị hơn 50 triệu USD.