Học nghề - lối rẽ tiềm năng cho học sinh hoàn thành THCS

Tốt nghiệp lớp 9, học sinh có nhiều lựa chọn: học tại trường THPT công lập hoặc tư thục. Bên cạnh đó, học sinh có thể vừa học vừa làm (hệ giáo dục thường xuyên) và học nghề.

Nên học nghề gì, học ở đâu?

Theo ThS Đặng Minh Sự (chuyên gia tư vấn Giáo dục Nghề nghiệp, nguyên trưởng phòng Giáo dục Nghề nghiệp, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP.HCM), tại TP.HCM, hệ thống trường nghề đa dạng với 60 trường trung cấp, 60 trường cao đẳng, 80 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên ở các quận, huyện và TP. Thủ Đức. 

Các trường nghề cũng đa dạng ngành nghề như kinh tế, kỹ thuật, dịch vụ, sức khỏe,.. Học sinh có thể cân nhắc lựa chọn ngành nghề phù hợp.

Trong thời gian học nghề, các học viên có thể kiến tập, thực tập tại các doanh nghiệp trong và ngoài địa bàn TP.HCM có liên kết cùng trường nghề. Vì thế, các học viên có thể sớm ổn định việc làm, có thu nhập sau khi tốt nghiệp. 

Ngoài ra, một số trường nghề còn liên kết với các trường tại các quốc gia: Hàn Quốc, Nhật, Singapore, Trung Quốc, Thái Lan, Úc, Pháp, Đức,...

Thầy Minh Sự cho biết, hiện nay, ngành công nghệ thông tin và ngành dịch vụ là những ngành hot.

“Theo tôi, bất cứ ngành nghề nào cũng có thể đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Tuy nhiên, hiện nay nhiều các bạn trẻ chọn ngành công nghệ thông tin. Đây là ngành phù hợp với giai đoạn phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0 nên dễ tìm việc. Bên cạnh đó, ngành dịch vụ cũng sẽ là lựa chọn hấp dẫn vì gắn liền với đời sống.”, thầy Sự nói.

Lựa chọn học nghề kết hợp giữa sở thích và năng lực

Theo số liệu thống kê của các trường nghề, tỷ lệ có việc làm sau tốt nghiệp của học viên trong những năm gần đây trên 85%.

Học nghề giúp tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian học, nhanh chóng thành thạo nghề để gia nhập thị trường lao động ngay khi vừa đủ 18 tuổi.

Việc chọn nghề là một trong những yếu tố quan trọng mang tính quyết định đối với tương lai. Ở độ tuổi 15, ắt hẳn các bạn có nhiều bỡ ngỡ và phân vân trong việc chọn nghề. Vậy làm sao để có lựa chọn phù hợp?

Thầy Minh Sự cho rằng học sinh cần xác định sở thích, sở trường, sở đoản, thể trạng và năng lực của bản thân để lựa chọn ngành nghề phù hợp. Khi phù hợp, bạn mới có thể theo học và theo nghề lâu dài. Song song đó, niềm đam mê cũng là chìa khóa để tìm kiếm ngành nghề.

Ngoài ra, học sinh cũng nên tự định hướng nghề nghiệp chứ không phụ thuộc vào phụ huynh. 

Thầy Sự nhắn nhủ: “Các bạn không nên căng thẳng mà hãy cố gắng học hết sức mình. Dù điểm thi có cao hay thấp thì vẫn sẽ có những phương án phù hợp.

Trước khi lựa chọn, các bạn phải suy nghĩ kỹ và cân nhắc dựa trên năng lực của bản thân. Hãy tự tin vào lựa chọn của chính mình. Vì các bạn là người hiểu rõ bản thân mình hơn ai hết. Đừng quá phụ thuộc vào các gợi ý, định hướng từ người khác.”

Có thể vừa học nghề vừa học văn hóa

Lựa chọn học nghề, học sinh vẫn có thể học song song các môn văn hóa. Thầy Đặng Minh Sự cho biết, học sinh học 3 môn bắt buộc gồm: toán, ngữ văn, lịch sử. Các môn học lựa chọn, gồm: vật lý, hóa học, sinh học và địa lý. (Theo thông tư số 15/2022/TT-BGDĐT, quy định về việc giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa THPT trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp dành cho học sinh tốt nghiệp THCS học trung cấp).

Học sinh hoàn thành khối kiến thức này được học liên thông lên cao đẳng. Trong trường hợp học sinh muốn thi tốt nghiệp THPT và có bằng tốt nghiệp THPT để liên thông lên đại học, thì phải học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT gồm 7 môn (3 môn bắt buộc và 4 môn lựa chọn).

Thầy Sự cho biết thêm, theo Nghị định 81 của Chính phủ năm 2021, học sinh tốt nghiệp THCS đi học nghề sẽ được nhà nước hỗ trợ học phí. Học sinh chỉ cần đóng một khoản học phí cho các môn văn hóa.

Ngày 10-3 tới đây, thầy Đặng Minh Sự sẽ cùng các chuyên gia khảo thí, đại diện ban giám hiệu một số trường THPT, cao đẳng nghề tham gia tư vấn tại Ngày hội Tự tin bước vào lớp 10.

Bên cạnh phần tư vấn trực tiếp trên sân khấu, phụ huynh và học sinh lớp 9 còn được đại diện các trường THPT, cao đẳng nghề tư vấn riêng cũng như tham gia các hoạt động trải nghiệm thú vị.