Tạo lá chắn số đề phòng bắt cóc online

Điều này cho thấy, am hiểu công nghệ thôi chưa đủ, điều quan trọng là chúng mình cần trang bị kỹ năng nhận diện và ứng phó với các tình huống bất thường trên không gian mạng, trong đó có tình trạng bắt cóc online.

Vì sao teen dễ mắc bẫy bắt cóc online?

Bắt cóc online là biến thể nguy hiểm của hành vi lừa đảo trực tuyến. Kẻ xấu thường đưa ra rất nhiều kịch bản như giả danh người quen, công an, người có quyền lực hoặc quà tặng, cơ hội làm “việc nhẹ lương cao”...

Sau khi nạn nhân đã “sa lưới”, kẻ xấu thao túng từ xa để nạn nhân cắt đứt liên lạc với thế giới bên ngoài, rồi tống tiền gia đình.

Theo thạc sĩ tâm lý Thái Đình Lãm (công tác tại phân hiệu Trường đại học FPT, giảng viên tâm lý học và diễn giả các chuyên đề tâm lý ứng dụng), mặc dù tiếp xúc nhiều với công nghệ, các bạn trẻ vẫn dễ bị mắc bẫy bắt cóc online vì những lý do sau:

1.Non nớt về tâm lý và kinh nghiệm sống

Các bạn học sinh, sinh viên thường thiếu kinh nghiệm đối phó với các tình huống xã hội phức tạp, áp lực cao, và dễ bị thao túng cảm xúc.

Khi bị đe dọa bởi các đối tượng mạo danh cơ quan công quyền, họ dễ hoảng loạn, sợ hãi, nể sợ quyền lực và mất khả năng suy xét logic, làm theo mọi chỉ dẫn để “thoát hiểm”.

2.Thiếu kiến thức và kỹ năng số

Giới trẻ giỏi sử dụng công nghệ nhưng chưa đủ bản lĩnh số và kiến thức về quy trình pháp lý, hành chính.

Họ không biết rằng cơ quan công an, viện kiểm sát sẽ không bao giờ làm việc, tống đạt văn bản pháp luật, hay yêu cầu chuyển tiền qua điện thoại, mạng xã hội, hoặc các ứng dụng nhắn tin/ video call. Đây là lỗ hổng nghiêm trọng để tội phạm lợi dụng.

3. Sự tinh vi của công nghệ lừa đảo

Kẻ xấu sử dụng công nghệ cao (như deepfake, giả mạo giọng nói, video) để tăng tính chân thực và chuyên nghiệp của kịch bản lừa đảo, sử dụng hình ảnh công an, giấy tờ giả có thông tin cá nhân chính xác (thường do lộ lọt dữ liệu), khiến nạn nhân khó phân biệt thật giả và tin rằng mình đang làm việc với cơ quan có thẩm quyền thật cho nên dễ mắc lừa.

4. Thói quen chia sẻ quá nhiều trên mạng xã hội

Việc công khai quá nhiều thông tin cá nhân trên mạng xã hội (địa chỉ, số điện thoại, mối quan hệ, thói quen sinh hoạt) cũng tạo cơ hội để kẻ lừa đảo thu thập những thông tin này để xây dựng kịch bản chi tiết, cá nhân hóa.

10 điều thanh thiếu niên cần nhớ kỹ để an toàn trực tuyến

1. Không chia sẻ thông tin cá nhân

Đừng công khai số điện thoại, địa chỉ nhà, CCCD hoặc thông tin riêng tư trên mạng xã hội. Chỉ chia sẻ những gì chúng ta muốn cả thế giới biết!

2. Cẩn thận với người lạ

Không kết bạn hoặc trả lời tin nhắn từ người không quen ngoài đời. Kiểm tra kỹ danh tính: Họ có bạn chung đáng tin không? Ảnh đại diện có thật không?

3. Giữ bí mật là dấu hiệu đỏ

Nếu ai đó yêu cầu giữ bí mật về cuộc trò chuyện hoặc mối quan hệ online, hãy cảnh giác. Kể ngay cho bố mẹ hoặc bạn bè thân.

4. Không click link lạ, không tham gia Zoom lạ

Đừng truy cập link hoặc phòng chat/Zoom từ người lạ, dù họ hứa tặng quà hay tài khoản game. Công an không bao giờ làm việc qua Zoom.

5. Từ chối yêu cầu nhạy cảm

Không chụp ảnh, quay video riêng tư theo yêu cầu của bất kỳ ai. Nếu lỡ gửi, chặn liên lạc ngay và báo cho người thân để xử lý.

6. Bảo vệ hình ảnh cá nhân

Chỉ đăng ảnh hoặc livestream không tiết lộ địa chỉ, trường học hoặc thông tin cá nhân.

7. Kết nối với gia đình, bạn bè

Kết bạn với bố mẹ trên mạng xã hội, chia sẻ chuyện vui và kể ngay nếu gặp tin nhắn lạ. Gia đình là “lá chắn” mạnh nhất của chúng ta.

8. Ngừng lại khi sợ hãi hoặc bối rối

Nếu nhận tin nhắn đe dọa hoặc cảm thấy hoang mang, dừng lại, hít thở sâu, chụp màn hình bằng chứng và hỏi ý kiến người lớn tin cậy.

9. Không nhận quà, không gặp riêng

Từ chối quà tặng, tiền hoặc vật phẩm ảo từ người lạ. Không gặp người quen online một mình, luôn có người lớn đi cùng ở nơi công cộng.

10. Báo cáo ngay khi nghi ngờ

Chặn tài khoản đáng ngờ, báo cáo lên nền tảng (Facebook, Zalo, TikTok) và gọi tổng đài111 hoặc công an nếu cảm thấy nguy hiểm.

Theo Cẩm nang Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến

Chúng mình 'không một mình'

Ngày 20-10 vừa qua, Công an TP.HCM phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM tổ chức chương trình phát động chiến dịch “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến” tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (phường Chợ Quán).

Đồng thời, lễ được trực tuyến đến điểm cầu các trường THCS, THPT, cao đẳng dạy nghề... trên địa bàn thành phố với khoảng 1,9 triệu học sinh, sinh viên tham gia.

Tại lễ phát động, teen được xem triển lãm hình ảnh, video tuyên truyền và nghe diễn giả phổ biến cách nhận diện, phòng, chống lừa đảo, cũng như giao lưu với KOL về bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, hỏi - đáp kiến thức về thủ đoạn bắt cóc online...