Vì sao Rage bait được từ điển Oxford chọn là từ của năm 2025?

Ngày 1-12, từ điển Oxford chính thức chọn "rage bait" làm từ của năm 2025, phản ánh sự bùng nổ của những nội dung cố tình chọc giận, gây phẫn nộ đang xuất hiện khắp mọi nền tảng trên thế giới. 

Theo từ điển Oxford, tần suất sử dụng của thuật ngữ này đã tăng gấp ba lần trong năm qua, trở thành một tín hiệu văn hóa về cách những nội dung gây phẫn nộ tác động đến cảm xúc của người dùng mạng xã hội. 

"Rage bait" nghĩa là gì?

Thuật ngữ "rage bait" được định nghĩa là nội dung trực tuyến được cố ý tạo ra để khiến người xem tức giận, khó chịu, thường mang tính khiêu khích, sốc hoặc gây chia rẽ. Mục tiêu của dạng nội dung này rất rõ ràng là kéo tương tác, tăng lượt xem và thu hút tranh luận.

Ban đầu, thuật ngữ này xuất hiện năm 2002 trên diễn đàn Usenet để nói về phản ứng bực mình của tài xế khi bị xe phía sau xin đi vượt. Qua thời gian, từ "rage bait" trở thành tiếng lóng chỉ những bài đăng làm người xem khó chịu để câu tương tác. 

Một số ví dụ "rage bait" dễ bắt gặp như: video cố tình nấu ăn mất vệ sinh, làm điều "ngứa mắt" để tạo sự phẫn nộ nhằm kích thích người xem bình luận, clip hành xử vô lý chốn công cộng, gây tranh cãi về ý thức, nội dung dựng lên drama giữa người nổi tiếng, cộng động người hâm mộ,... 

Theo từ điển Oxford, từ "rage bait" được chọn vì gọi đúng cảm giác mà rất nhiều người trải qua mỗi ngày khi lướt mạng xã hội: vừa tò mò, vừa khó chịu, vừa… không thể rời mắt.

Khi phẫn nộ trở thành… một chiến thuật kiếm tiền

Một ví dụ nổi bật của việc lợi dụng "rage bait" để kiếm tiền là Ryan Gawlik - barista và TikToker nổi tiếng với các video cố tình làm điều khiến người xem khó chịu. Anh đăng tải các nội dung như gọi tên món espresso thành expresso, hay cắn nguyên thanh KitKat thay vì bẻ từng miếng.

Những hành động nhỏ nhưng gây bực bội lại khiến cư dân mạng tranh cãi sôi nổi. Kết quả là Ryan thu về hơn 1 triệu người theo dõi, biến những cơn nổi nóng của khán giả thành thu nhập thật.

Nhưng "rage bait" không chỉ dừng lại ở những trò vui. Nó nhanh chóng trở thành chiến thuật được khai thác trong chính trị, truyền thông và các chiến dịch câu tương tác, dẫn đến hiện tượng gọi là "rage farming" - gieo sự phẫn nộ có chủ đích để điều hướng cảm xúc người dùng.

Tiến sĩ Gyo Hyun Koo (Đại học Howard) chia sẻ với trang The Hilltop: "Nội dung gây phẫn nộ khiến xã hội chia rẽ hơn và khiến mọi người dễ bị thao túng bởi thông tin sai lệch".

Ngay cả người nổi tiếng cũng vô tình góp phần vào trào lưu này. Diễn viên Jennifer Lawrence từng thừa nhận cô có một tài khoản TikTok ẩn danh chỉ để "gây chiến" trong phần bình luận.

"Tôi đoán là mình đang "rage bait" trên TikTok" - cô nói vui trong một buổi phỏng vấn.

Sự lên ngôi của "rage bait" cho thấy mạng xã hội không còn chỉ là nơi kích thích sự tò mò, mà đã trở thành cỗ máy điều khiển cảm xúc người dùng. 

Mức độ lan rộng của các nội dung gây phẫn nộ cũng tạo ra cuộc tranh luận lớn về đạo đức truyền thông cũng như sự tỉnh táo của người dùng trước các thông tin trong thời đại số.