Học trò tập tành kinh doanh, quản lý rủi ro như thế nào?

Học trò tập tành khởi nghiệp

Như Quỳnh (Trường THPT Linh Trung, phường Linh Xuân, TP.HCM) là cô chủ nhỏ của tiệm bánh online trên Instagram mang tên Em Đào Cookie.

Mong muốn một ngày nào đó có thể mở được một tiệm bánh, vì thế Quỳnh bắt đầu tập bán online để học nghề dần và kiếm thêm thu nhập.

Ý tưởng bán bánh quy của Quỳnh nhen nhóm từ tháng 5-2025 và chỉ sau hơn một tháng hoạt động, tiệm bánh đã có doanh thu gần 8 triệu đồng/tháng.

Khác với Như Quỳnh, Diễm Phương (18 tuổi, tân sinh viên Trường đại học Cần Thơ) lại có niềm yêu thích với những cuộn len nhiều sắc màu. Từ năm lớp 10, Phương đã tự mở shop online bán sản phẩm móc len.

Số tiền đầu tiên cô bạn kiếm được là 350 nghìn đồng, Phương đã để dành mua thêm nguyên liệu. Trung bình mỗi tháng, shop len mang lại cho Phương từ 500.000 đến 700.000 đồng.

Học cách vượt rủi ro

Khó khăn lớn nhất khi khởi nghiệp bán bánh của Như Quỳnh nằm ở khâu quản lý nguyên liệu. “Có khi mình mua thiếu, đang làm phải chạy đi mua thêm. Có khi mua dư, mình lại lo bảo quản không tốt. Việc kiểm soát tồn kho khiến mình bối rối”, Quỳnh chia sẻ.

“Mình dùng ứng dụng ví điện tử để quản lý chi tiêu. Số tiền mình kiếm được vừa để tiết kiệm vừa để vui chơi, giải trí. Mình cũng hỏi ba mẹ cách kiểm soát tiền mặt, tiền tài khoản cho chắc hơn nữa”, Quỳnh “bật mí” bí quyết quản lý tiền tự kiếm của bạn.

Còn với Diễm Phương, kinh doanh online không hề dễ dàng. “Khó khăn nhất là khách đặt rồi... biến mất”, Phương chia sẻ. Nhiều lần cô bạn bị khách “bom hàng” sau khi đã mất công làm xong sản phẩm, đồng nghĩa nguyên liệu và thời gian đều bị lãng phí. Thậm chí, có trường hợp sản phẩm của cô bạn bị lấy cắp hình ảnh để rao bán lại.

Sau nhiều lần bị khách “bom hàng”, Phương chỉ nhận đơn khi khách đặt cọc trước. Cũng qua những lần đó, cô bạn đã nhận ra tầm quan trọng của việc bảo toàn vốn. Phương hiện chỉ sử dụng tiền lời cho sinh hoạt cá nhân và tuyệt đối không đụng đến vốn để tránh rủi ro.

Có nên kiếm tiền khi còn đi học?

Tiến sĩ Vũ Minh Tú, tác giả sách Làm chủ tiền bạc từ khi còn đi học chia sẻ: “Kiếm tiền từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường giúp các bạn rèn luyện tính tự lập, tích lũy kinh nghiệm sớm và có thể sẽ ít gặp khó khăn tài chính hơn trong tương lai”.

Bên cạnh đó, quá trình lao động mang lại cho các bạn học sinh trải nghiệm thực tế, rèn kỹ năng mềm, khơi gợi tư duy sáng tạo và ý thức về giá trị của đồng tiền. Những va vấp này cũng tạo cho các bạn sự tự tin, bản lĩnh và mở rộng quan hệ xã hội.

Tuy nhiên, theo thầy, các bạn trẻ nên xác định rõ nhiệm vụ chính vẫn là học tập. Vì kiếm tiền từ sớm tiềm ẩn rủi ro khi học sinh dễ xao nhãng việc học, đánh mất sự hồn nhiên đúng tuổi và đối mặt với nguy cơ bị cám dỗ hay lừa đảo. Đặc biệt trên môi trường online, nơi những mối nguy hại trá hình ẩn náu.

Một lời khuyên nữa của TS. Vũ Minh Tú đến các bạn học sinh đam mê kinh doanh trước khi bước vào đại học là nên trang bị kiến thức nền tảng về tài chính cá nhân, đặc biệt là cách phân loại và tạo lập các nguồn quỹ tài chính. 

Các bạn cần rèn luyện thường xuyên thông qua thực hành quản lý chi tiêu và tiết kiệm hằng ngày.