Tháng 12 có mưa sao băng lớn nhất năm 2025: Việt Nam có xem được không?

Tháng 12 hằng năm luôn là một trong những thời điểm đặc biệt được cộng đồng yêu thiên văn mong chờ nhất, bởi đây là thời điểm cơn mưa sao băng Geminids xuất hiện.

Năm 2025, Geminids được dự báo có điều kiện quan sát rất thuận lợi, trong đó Việt Nam nằm trong khu vực có thể nhìn thấy hiện tượng này bằng mắt thường nếu trời quang mây.

Những điều thú vị về mưa sao băng Geminids

Geminids là một trong hai trận mưa sao băng lớn nhất hằng năm, cùng với mưa sao băng Perseids (diễn ra vào tháng 8).

Điểm đặc biệt của Geminids là mật độ sao băng dày, sáng và di chuyển chậm, giúp người quan sát dễ bắt gặp hơn so với nhiều trận mưa sao băng khác. Trong điều kiện lý tưởng, số lượng sao băng có thể đạt tới 100 - 150 vệt mỗi giờ.

Theo các tài liệu thiên văn, Geminids có nguồn gốc từ những mảnh vụn của tiểu hành tinh 3200 Phaethon, khác với phần lớn các trận mưa sao băng vốn xuất phát từ sao chổi. Đây cũng là một trong những lý do khiến Geminids được giới khoa học đặc biệt quan tâm.

Năm 2025, mưa sao băng Geminids hoạt động từ ngày 4 đến ngày 20-12.

Thời điểm cực điểm - số lượng sao băng xuất hiện nhiều nhất - rơi vào đêm 13 và rạng sáng 14-12. Đây được xem là "thời khắc vàng" để người yêu thiên văn có thể chiêm ngưỡng trọn vẹn vẻ đẹp của hiện tượng này.

Tuy vậy trên thực tế, Geminids không chỉ xuất hiện đúng vào một đêm duy nhất. Người quan sát vẫn có thể bắt gặp những vệt sao băng thưa hơn trong các đêm liền kề trước và sau thời điểm cực điểm.

Thậm chí ngay từ những ngày đầu tháng 12, nếu thời tiết thuận lợi, bạn vẫn có cơ hội may mắn nhìn thấy những vệt sao băng đầu tiên của trận mưa sao băng này.

Việt Nam có xem được mưa sao băng Geminids không?

Theo Thiên văn Việt Nam (VACA), điều kiện quan sát Geminids năm nay khá thuận lợi vì gần như không bị ảnh hưởng bởi ánh trăng.

Cụ thể, trăng lưỡi liềm cuối tháng 12-2025 mọc muộn (sau 2h sáng), đồng thời không nằm gần chòm sao Gemini - khu vực trung tâm của hiện tượng. Vì vậy ánh trăng chỉ che mất một phần nhỏ số lượng sao băng. Bầu trời trong phần lớn thời gian ban đêm vẫn đủ tối để quan sát.

Từ Việt Nam, người xem hoàn toàn có thể theo dõi mưa sao băng Geminids nếu lựa chọn được khu vực quan sát phù hợp.

Những nơi ít đèn điện, xa khu dân cư đông đúc và có tầm nhìn thoáng như ngoại ô, vùng ven biển hoặc khu đất trống sẽ giúp việc quan sát rõ ràng hơn. 

Bên cạnh đó, thời tiết quang mây, không bị ô nhiễm bởi khói, bụi và ánh sáng là yếu tố then chốt quyết định khả năng có nhìn thấy được sao băng hay không.

Về hướng quan sát, tâm điểm của mưa sao băng Geminids nằm ở chòm sao Gemini (Song Tử), gần ngôi sao Castor - ngôi sao sáng thứ hai của chòm sao này.

Trong những đêm tháng 12, chòm sao Gemini bắt đầu mọc từ khoảng 20h ở hướng Đông, lên rất cao vào giữa đêm rồi dần dịch chuyển về chân trời phía Tây.

Thời điểm quan sát đẹp nhất được khuyến nghị là từ sau nửa đêm cho đến gần sáng 14-12. Lúc này, chòm sao Gemini ở vị trí rất cao và bầu trời đủ tối.

Tuy vậy, sao băng vẫn có thể xuất hiện ở nhiều khu vực khác nhau trên bầu trời, không chỉ giới hạn ở một hướng cố định.

Người xem không cần dùng đến kính thiên văn mà hoàn toàn có thể quan sát bằng mắt thường. Việc hạn chế ánh sáng điện thoại, để mắt thích nghi với bóng tối từ 15 - 20 phút trước khi quan sát sẽ giúp tăng khả năng nhìn thấy sao băng.

Ngoài ra, bạn nên chọn tư thế ngả lưng để thuận tiện hướng tầm mắt lên bầu trời trong thời gian dài. Nếu quan sát ở nơi công cộng hoặc khu vực xa khu dân cư, cần chú ý giữ gìn tư trang, đi theo nhóm và đảm bảo an toàn cho bản thân trong suốt quá trình theo dõi.

Trong điều kiện thời tiết lý tưởng, mưa sao băng Geminids năm nay được kỳ vọng có thể mang đến hơn 100 vệt sao băng mỗi giờ vào đúng đêm cực điểm.