Chống bắt nạt học đường: người ngoài cuộc có thể làm gì?

Nhiều bạn thường nghĩ, đó đâu phải chuyện của mình, nhưng thật ra đôi khi những người chứng kiến có thể thay đổi cả câu chuyện bắt nạt học đường.

Không ai phải tổn thương khi đến trường

Khi người ngoài cuộc lên tiếng hoặc hành động đúng cách, cán cân quyền lực sẽ thay đổi: kẻ bắt nạt mất đi sự ủng hộ, còn nạn nhân cảm thấy được bảo vệ và không cô đơn.

Có khi, chỉ một lời nói nhỏ như “Đừng làm vậy, rất nguy hiểm đó” hoặc hành động như báo cho thầy cô, ở lại an ủi bạn bị hại, cũng đủ khiến kẻ bắt nạt dừng lại.

Vấn đề bắt nạt, bạo lực học đường thời gian qua đang được xã hội đặc biệt quan tâm. Trong ngày làm việc thứ chín (sáng 29-10-2025) của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV các đại biểu đã nêu lên tình trạng này như một vấn đề nóng cần có giải pháp mạnh mẽ để bảo vệ học sinh.

Trước đó, ngày 3-10-2025, mạng xã hội lan truyền clip ghi lại cảnh một nhóm nữ sinh đánh nhau tại công viên và khu vực bờ sông Sài Gòn. Qua xác minh, các bạn trong clip đều là học sinh của một trường THCS và THPT tại phường Hiệp Bình, TP.HCM.

Tại An Giang, ngày 7-10-2025, một vụ việc đáng tiếc khác xảy ra khi hai nam sinh đánh một bạn nữ ngay trong khuôn viên trường học THCS.

Gần đây nhất, ngày 5-11-2025, xuất hiện một đoạn video hơn 2 phút ghi lại cảnh hơn 10 học sinh đang vây đánh một học sinh lớp 8 trong nhà vệ sinh của một trường THCS trên địa bàn phường Long Nguyên, TP.HCM. Qua xác minh vụ việc xảy ra vào ngày 31-10, nạn nhân rơi vào tình trạng đa chấn thương, tinh thần hoang mang, lo sợ.

Cùng ngày 5-11, cũng xuất hiện đoạn video hai nam sinh lớp 8 một trường thuộc phường Yên Bái (tỉnh Lào Cai) do xích mích xảy ra mâu thuẫn. Sau đó, một nam sinh đã tác động rồi bế, hất bạn nam kia xuống hồ nước rồi bỏ đi.

Những sự việc trên là lời nhắc nhở để tụi mình cùng nhìn lại. Bắt nạt học đường không chỉ gây tổn thương cho người bị hại mà còn ảnh hưởng đến không khí học tập và mối quan hệ giữa các bạn trong trường.

Vì vậy, tụi mình hãy trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết để nhận biết, ứng phó và ngăn chặn hành vi bắt nạt, đồng thời biết cách lên tiếng, bảo vệ bản thân và bạn bè một cách an toàn, đúng đắn.

Nên làm gì khi chứng kiến người khác bị bắt nạt học đường?

Tiến sĩ tâm lý Phan Thị Cẩm Giang (Trưởng ngành Tâm lý học, Trường đại học Quốc tế Sài Gòn) chia sẻ, khi đối mặt với tình huống này, điều đầu tiên các bạn cần nhớ là bình tĩnh.

Không nên đối đầu trực tiếp với kẻ bắt nạt, vì điều đó có thể khiến bản thân gặp nguy hiểm hoặc khiến tình huống trở nên nghiêm trọng hơn.

Thay vào đó, bạn có thể:

• Gọi người lớn hoặc thầy cô đến can thiệp kịp thời.

• An ủi, giúp đỡ nạn nhân sau sự việc, khuyến khích bạn ấy nói với giáo viên hoặc cha mẹ để nhận được hỗ trợ.

• Nếu có thể, rủ thêm nhiều bạn khác cùng lên tiếng phản đối hành vi bắt nạt bởi sức mạnh tập thể luôn có hiệu quả hơn một cá nhân.

Sai lầm chúng mình cần tránh

Không phải ai cũng biết cách hành xử đúng trong những tình huống nhạy cảm này. Do đó, tụi mình phải ghi nhớ “5 KHÔNG” khi thấy ai đó bị bắt nạt nha!

1. Không can thiệp trực tiếp thiếu an toàn như xông vào cãi vã hoặc đánh lại kẻ bắt nạt. Cách này dễ khiến bản thân bị thương hoặc làm sự việc trở nên nghiêm trọng hơn.

2. Không quay phim, chụp ảnh và đăng lên mạng xã hội. Nhiều bạn nghĩ rằng “bóc phốt” là cách đòi lại công bằng, nhưng thực ra lại khiến nạn nhân bị tổn thương thêm, vì clip lan truyền nhanh và gây áp lực lớn.

3. Không đứng xem, cười đùa hoặc cổ vũ, khiến kẻ bắt nạt cảm thấy được ủng hộ, càng làm hành vi tồi tệ hơn.

4. Không chọn im lặng vì sợ liên lụy sẽ khiến hành vi bắt nạt tiếp diễn, còn nạn nhân ngày càng cô đơn, tuyệt vọng.

5. Không tự ý xử lý theo cảm tính, thiếu hiệu quả, thậm chí khiến tình huống phức tạp thêm mà quên tìm đến người lớn hoặc thầy cô.

Bất kỳ ai trong tụi mình đều có thể góp phần ngăn chặn bắt nạt, hãy hành động đúng khi thấy ai đó làm điều sai. Một lời nói, một hành động nhỏ cũng có thể giúp nạn nhân bớt tổn thương. Hãy cùng nhau chung tay để trường học luôn là nơi an toàn và hạnh phúc các bạn nhé!

Bài viết được sự tư vấn của Tiến sĩ tâm lý Phan Thị Cẩm Giang (Trưởng ngành Tâm lý học, Trường đại học Quốc tế Sài Gòn)