Đau nửa đầu ở tuổi teen - điều trị và phòng ngừa thế nào?

Triệu chứng đau nửa đầu

Khi bị đau nửa đầu (migraine), bạn sẽ thấy đau đầu dữ dội hoặc đau nhói (ở một hay hai bên). Song song đó, bạn cũng sẽ cảm thấy buồn nôn, nôn mửa, thị lực có vấn đề, trở nên nhạy cảm đặc biệt với ánh sáng, âm thanh, mùi.

Dù gọi đau đầu nhưng migraine là tập hợp của nhiều triệu chứng. Một “show” migraine diễn ra từ 30 phút đến vài giờ, nặng thì vài ngày.

Một migraine đủ bộ gồm tiền cơn + đau đầu + hậu cơn. Tiền cơn (triệu chứng báo trước) là một trong những điểm “không đụng hàng” của migraine. Trong tiền cơn, aura (nhìn mọi vật mờ, méo, nhấp nháy, màu sắc, chuyển động) còn gọi là hào quang là đặc biệt hơn cả.

Khi bạn nắm rõ sự khác biệt này của migraine sẽ giúp phân biệt nó với các cơn đau đầu khác.

Nguồn cơn của rắc rối

Thủ phạm gây migraine là do “bộ ba”: thần kinh, mạch máu, chất dẫn truyền thần kinh trong não. Cơn migraine thường được kích hoạt bằng nhiều tác nhân. Không có những ngòi nổ này thì cơn đau đầu ít xuất hiện. Những “nút ON” khởi chạy migraine thường thấy bao gồm:

* Thực phẩm: caffeine, vang đỏ, phô mai, thịt ướp muối, phụ gia thức ăn nhanh (nitrat, bột ngọt), sô cô la.

* Môi trường: bão, áp suất, ánh sáng mạnh hoặc nhấp nháy, tiếng ồn lớn, mùi hương mạnh.

* Sinh hoạt: căng thẳng, thiếu ngủ, bỏ bữa, lười vận động hoặc thể thao quá sức.*

Nội tiết: kinh nguyệt, thai kỳ, thuốc tránh thai.

* Thuốc: tránh thai, giãn mạch.

* Tâm lý (căng thẳng, lo âu, trầm cảm).

Nắm chắc các nguyên nhân này sẽ quyết định lớn đến việc thành bại trong điều trị đau nửa đầu.

Điều trị đau nửa đầu

Migraine thường thể hiện theo hai hướng: từng cơn (<15 ngày/tháng) hay mãn tính (>15 ngày/tháng). Điểm chung của chúng là đều “sống đời” với chủ. Mục tiêu của việc điều trị là giảm số cơn, giảm độ nặng và kéo giãn khoảng giữa các cơn.

Một thang thuốc cho migraine thường có: thuốc giảm đau (paracetamol, kháng viêm, triptans), thuốc ngăn tái phát (ức chế beta, chống trầm cảm) và không dùng thuốc (thay đổi lối sống, chống stress, quản lý ngòi nổ, yoga, thiền...).

Đối tượng nguy cơ

Những ai trong “sổ bìa đen” dưới đây thường được migraine để mắt:

* Di truyền: nếu ba hoặc mẹ mắc thì 50% con cái sẽ mắc. Nếu cả ba mẹ cùng mắc thì con cái sẽ bị di truyền lên đến 75%. Do đó, di truyền là “vé đặt trước” migraine rõ nhất.

* Giới tính: tuổi càng trưởng thành thì migraine càng “thiên vị” các bạn gái.

* Rối loạn nội tiết: liên quan đến estrogen, nhất là phái yếu.

* Cuối cùng là những ai “qua lại” thường xuyên với các “mồi lửa” gây đau đầu như: stress, thức ăn, môi trường, thiếu ngủ...

Phòng ngừa migraine được không?

Phần lớn migraine được “đặt chỗ” sẵn nên chỉ còn cách sống chung với nó ở mức dễ chịu nhất. Bởi thế phòng migraine không phải “không để mắc bệnh” mà là để có được sự thoải mái.

Phòng ngừa migraine đã được lồng sẵn trong phương án về thuốc, lối sống, ăn uống, căng thẳng, thể dục như đã nói ở trên.

Đau nửa đầu ảnh hưởng lớn đến teen

Migraine là căn bệnh đeo bám suốt đời nên ít nhiều tác động xấu đến đời sống nạn nhân. Những tác động này sẽ nghiêm trọng hơn với teen, bởi:

* Làm giảm tập trung bài giảng, buộc phải nghỉ bệnh, làm gián đoạn học tập.

* Chi phối xấu đến sinh hoạt (không dám lái xe, ngăn giải trí vui chơi). Ngoài ra, chứng nhạy cảm ánh sáng, tiếng động, mùi lạ khiến teen bị đau nửa đầu thường ngại đến các buổi tiệc tùng, trình diễn âm nhạc, phim ảnh, ẩm thực... Migraine nặng có thể “nhốt” hẳn nạn nhân trong nhà.

* Đe dọa lớn sức khỏe tinh thần (lo âu, trầm cảm, cô lập xã hội).

Tuy nhiên, những thông tin có phần drama trên chỉ nhằm giúp các bạn nhận rõ căn bệnh. Thực tế migraine không kinh khủng đến thế. Tỷ lệ mắc bệnh này ở tuổi teen không cao. Thêm nữa, cơn migraine trẻ ít đau đớn, ít triệu chứng hơn migraine già.

Nếu biết cách thì sống chung với đau nửa đầu không quá khó. Thực tế nhiều người nhờ giỏi chế ngự mà đôi ba tháng mới tiếp đón migraine một lần, và các cuộc thăm viếng cũng chỉ trong đôi chục phút là xong.