Gần mực thì đen, gần hè thì sợ...

Tự dưng áp lực ngang

“Thì mẹ réo tên mình hoài đó. Nào là Bình ơi phơi đồ, trông em giúp mẹ, lau nhà chưa con…”. Đã vậy, năm học vừa qua, kết quả học của Bình có vài môn chưa tốt. Ngay sau khi họp phụ huynh, mẹ đã thăm hỏi thầy cô và lên lịch học hè cho bạn.

Còn bạn Hoàng Minh (lớp 8, TP.HCM) than thở chưa nghỉ hè sao đã thấy… ngộp quá! Những ngày cuối tuần ở nhà, bạn hay bị ba mẹ cằn nhằn. Trong khi sắp tới, bạn sẽ ở nhà suốt. Ra vô gặp mặt ba mẹ nhiều, khả năng bị la mắng sẽ cao.

Vì sao ba mẹ dễ “quạu” với bạn trong mùa hè?

ThS Nguyễn Hải Anh (chuyên gia về bảo vệ trẻ em, Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững - MSD) giải thích trong năm học, thời gian bạn ở nhà không nhiều.

Còn nghỉ hè, sáng mở mắt, cả nhà đã thấy nhau. Việc ba mẹ khó chịu với bạn cũng là điều dễ hiểu, nhất là khi ba mẹ bận rộn, mệt mỏi mà bạn lại:

* Ngủ nướng cả buổi, dậy là ôm điện thoại/laptop.

* Lười làm việc nhà, không đụng tay vào bất cứ việc gì.

* Thái độ “trả treo”, cằn nhằn hoặc im lặng khó chịu mỗi khi bị nhắc nhở.

* Không nói chuyện hoặc chia sẻ, đóng cửa ở trong phòng cả ngày.

Theo ThS. Nguyễn Hải Anh, những dấu hiệu sau đây cho thấy ba mẹ sắp nổi giận: giọng nói bắt đầu cao hơn bình thường, âm lượng tăng dần; hơi thở mạnh hoặc thở dài liên tục; gương mặt cau có, nhíu mày, im lặng bất thường. Hoặc ba mẹ lặp lại một câu nói nhiều lần, ví dụ như: “Con làm ơn tắt cái máy đó đi!”, “Con nghe mẹ nói không vậy?”...

Khi thấy ba mẹ như vậy, tốt nhất bạn nên tạm dừng việc mình đang làm và lắng nghe một cách nghiêm túc. Chỉ cần bạn lắng nghe với thái độ hợp tác, “cơn bão” cũng sẽ tự tan đi thôi.

Tuyệt chiêu 'đã quá hè ơi' cùng ba mẹ

1. Tự lên lịch sinh hoạt hợp lý

Hãy lên lịch sinh hoạt cho mình: giờ dậy, giờ đi ngủ, giờ học thêm/ đọc sách, giờ chơi, giờ làm việc nhà. Khi bạn lập thời gian biểu rõ ràng, ba mẹ sẽ yên tâm và ít cằn nhằn hơn.

Dĩ nhiên, bạn phải tự giác thực hiện theo như thời gian biểu đó, chứ không phải chỉ viết ra để đối phó với ba mẹ.

2. Tự giác làm trước khi bị nhắc nhở

Nếu hôm nay bạn phải làm việc nhà, hãy làm xong trước khi ba mẹ nhắc. Điều này không chỉ giúp bạn tránh được việc bị la mà còn khiến ba mẹ cảm thấy “mát lòng mát dạ” vì có đứa con chăm chỉ, chịu khó.

3. Nói chuyện và chia sẻ

Đôi khi, ba mẹ quạu không phải vì bạn làm sai, mà vì họ không biết bạn đang làm gì. Trong đầu họ có thể tưởng tượng bạn đang lười biếng, chơi game triền miên, sống vô trách nhiệm. Vì vậy, thay vì ôm điện thoại cả ngày, bạn hãy dành thời gian trò chuyện, kể cho ba mẹ nghe bạn đang đọc sách gì, xem gì, học được gì trên mạng. Việc này sẽ giúp hai bên hiểu nhau hơn.

4. Giữ bình tĩnh và biết “xuống nước” đúng lúc

Nếu thấy ba mẹ nóng giận, bạn đừng nói kiểu: “Con đã nói là con sẽ làm mà!” hoặc “Sao lúc nào cũng la con vậy?”. Hãy thử nói: “Cho con chút thời gian được không ạ? Con sẽ làm việc đó ngay”. Một câu nói nhẹ nhàng như vậy cũng đủ để ba mẹ nguôi giận rồi.

5. Tìm khoảng thời gian tự do hợp lý

Bạn muốn có thời gian riêng để làm điều mình thích là rất chính đáng. Nhưng hãy chọn lúc bạn đã hoàn thành mọi việc được giao và lúc ba mẹ không cần đến sự giúp đỡ của bạn. Khi thấy bạn có trách nhiệm, ba mẹ sẽ ít can thiệp vào thời gian riêng của bạn hơn.

Nếu bất đồng vẫn xảy ra, phải làm sao?

Dù bạn cố gắng tránh va chạm nhưng vẫn có lúc xảy ra mâu thuẫn, điều này hoàn toàn bình thường trong gia đình. Những lúc như vậy, bạn hãy:

* Tạm tránh mặt một lúc để cả hai bên bình tĩnh lại, sau đó mới nói chuyện.

* Không “cãi tay đôi” hay đổ lỗi. Thay vào đó, một câu đơn giản như: “Dạ, con biết rồi!” sẽ giúp làm dịu tình hình.

* Nhờ người thân (anh/chị, ông/bà…) làm “cầu nối” giúp bạn “làm hòa” với ba mẹ.

Nghỉ hè là thời gian để bạn thư giãn, nạp năng lượng và gắn kết gia đình. Bạn hãy dùng cơ hội này để hiểu ba mẹ nhiều hơn, học thêm vài kỹ năng. Khi thấy bạn đã lớn, có trách nhiệm và biết cư xử, ba mẹ sẽ an tâm hơn.

* Để bảo vệ quyền riêng tư, tên nhân vật đã được thay đổi