Sau Tết Nguyên đán, người Việt còn đón Tết nào nữa trong năm Ất Tỵ 2025?

Theo sách Việt Nam phong tục của học giả Phan Kế Bính, người Việt có 10 ngày Tết lớn trong năm. Quan trọng nhất trong số này là Tết Nguyên đán (bắt đầu từ mùng 1 tháng Giêng, thường kéo dài 3 ngày).

Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều dịp Tết khác trải đều trong năm. Đến hiện tại, các gia đình Việt vẫn giữ gìn truyền thống, tổ chức cúng bái vào những dịp này.

Tết Nguyên tiêu (rằm tháng Giêng)

Tết Nguyên tiêu còn được gọi là Tết Thượng Nguyên. "Nguyên" nghĩa là thứ nhất, "tiêu" nghĩa là đêm, tức là đêm rằm đầu tiên của năm mới.

Gọi là Thượng nguyên để phân biệt với Tết Trung nguyên (rằm tháng 7 âm lịch ) và Tết Hạ nguyên (rằm tháng 10 âm lịch).

Đây là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của Việt Nam và nhiều nước châu Á khác. Là đêm trăng tròn đầu tiên của năm mới, Nguyên tiêu đánh dấu sự khởi đầu tươi vui và đầy hy vọng.

Người Việt thường chuẩn bị mâm cơm cúng, bao gồm các món chay hoặc mặn, để dâng lên tổ tiên nhằm tỏ lòng kính trọng và cầu mong phước lành. Ở một số địa phương, Tết Nguyên Tiêu còn là dịp tổ chức các lễ hội dân gian như đua thuyền rồng, múa lân, các nghi lễ cầu mùa…

Tết Hàn thực (mùng 3 tháng 3 âm lịch)

Hàn thực nghĩa là ăn đồ nguội, đồ lạnh. Tại Việt Nam, vào ngày Tết Hàn thực, người dân hay làm bánh trôi dâng cúng gia tiên. Chúng ta cũng không kiêng kỵ lửa, vẫn nấu nướng bình thường. 

Tết Thanh minh (trong khoảng tháng 3 âm lịch)

Trong Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du có câu: "Thanh minh trong tiết tháng ba/ Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh".

Tháng 3 âm lịch có một tiết gọi là Tiết Thanh minh - 1 trong 24 khí tiết trong năm. Theo Việt Nam phong tục, "thanh minh nghĩa là trời độ ấy mát mẻ quang đãng".

Vào dịp Thanh minh, người Việt thường đi tảo mộ. "Tảo mộ nghĩa là đi thăm mộ tiền nhân, cỏ rậm thì phát cho quang, đất khuyết thì đắp bồi lên, rồi về nhà cũng làm cỗ cúng gia tiên" - Phan Kế Bính viết.

Tết Đoan ngọ hay Tết Đoan dương, Tết diệt sâu bọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch)

Với người Việt, Tết Đoan ngọ mang ý nghĩa "diệt sâu bọ", vì trong giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết, dịch bệnh dễ phát sinh. Thời điểm này cùng lúc kết thúc một vụ lúa, chuẩn bị vào vụ mới.

Vốn là đất nước có truyền thống nông nghiệp lâu đời, người nông dân Việt Nam rất coi trọng các điều kiện tự nhiên nên họ không bao giờ quên việc tổ chức cúng tạ ơn trời đất, tổ tiên.

Món bánh phổ biến trong dịp Tết Đoan ngọ ở Việt Nam là bánh ú tro.

Tết Trung nguyên hay Tết Vu lan (rằm tháng 7 âm lịch)

Theo quan niệm xưa, rằm tháng 7 âm lịch là ngày vong nhân (người cõi âm) được xá tội. Nhiều nhà mua vàng mã về đốt cúng gia tiên.

Với người Việt, rằm tháng 7 âm lịch là ngày lễ Vu Lan, bắt nguồn từ sự tích Mục Kiền Liên cứu mẹ. Vào ngày này, con cái thường đi thả đèn, phóng sinh, lên chùa cầu bình an, mong cha mẹ khỏe mạnh. 

Người còn cha mẹ sẽ cài bông hồng đỏ trên ngực áo, người không còn cha mẹ sẽ cài bông hồng trắng.

Tết Trung thu hay Tết Đoàn viên (rằm tháng 8 âm lịch)

Theo Phan Kế Bính, "Tết này ta thường gọi là Tết trẻ con... Ban ngày làm cỗ cúng gia tiên, tối đến bày cỗ thưởng nguyệt. Đầu cỗ là bánh mặt trăng, và dùng nhiều thứ bánh trái hoa quả... Đồ trẻ con chơi trong Tết này toàn là các thứ bồi bằng giấy: voi, ngựa, kỳ lân, sư tử…"

Ở Việt Nam, đây là dịp đoàn viên. Ngoài việc rước đèn phá cỗ, ngắm trăng, người Việt còn hát trống quân dịp Trung thu. Hát trống quân là hình thức dân ca đối đáp, giao duyên, trao đổi kinh nghiệm sống trong xã hội nông nghiệp lúa nước.

Tết Hạ nguyên hay Tết cơm mới, Lễ mừng lúa mới (rằm tháng 10 âm lịch)

Tết Hạ nguyên rơi vào thời điểm mùa gặt đã xong, công việc đồng áng cũng dần thảnh thơi hơn.

Sau một vụ mùa bội thu, người nông dân Việt tổ chức Tết Hạ nguyên để bày tỏ lòng biết ơn đến trời đất, thần linh. Họ cảm tạ vì ơn trên đã phù hộ cho mình một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, gia đình ấm êm.