Khi teen ‘thu mình’ vào vỏ ốc

Có những chú ốc nhỏ ngày nào cũng lặng lẽ cuộn mình trong căn phòng tối om. Ở bên trong không có ánh sáng chói chang, không có tiếng ồn ào xung quanh, chỉ còn yên bình và an toàn. Chú ốc ấy cảm thấy dễ chịu, giống như mọi thứ ngoài kia đều không làm phiền đến mình.

Ai cũng có cho mình một chiếc vỏ ốc...

Gen Alpha tụi mình cũng có những “chú ốc” như vậy. Một số bạn chọn phòng tối làm “chiếc vỏ ốc” riêng tư, tạm rời xa áp lực học tập hay tiếng ồn sân trường.

Cô bạn H.Quỳnh (lớp 7 Trường THCS Võ Trường Toản, phường Sài Gòn, TP.HCM) chia sẻ: “Mỗi khi thấy mệt mỏi, mình thường tắt hết đèn, đóng cửa lại và ôm điện thoại. Ở trong phòng tối, mình thấy dễ chịu hơn”.

Nhưng cũng có bạn lại tận dụng bóng tối theo cách khác. Bạn Hoàng Long (lớp 9 Trường THCS Bình Khánh, xã Bình Khánh, TP.HCM) kể: “Mình thích tắt hết đèn trong phòng, chỉ để ánh sáng đèn bàn học. Khi đó mình tập trung hơn, học bài nhanh và hiệu quả hơn nhiều”.

Hai câu chuyện nhỏ này chỉ là lát cắt trong bức tranh chung khi nhiều bạn U15 ngày nay quen với việc “cắm trại” trong phòng tối.

Chiếc vỏ ốc kìm nén cảm xúc

Thạc sĩ tâm lý Lê Thế Hanh chia sẻ: “Nếu học sinh cứ ở trong phòng tối hàng giờ, né tránh mọi tiếp xúc thì đây có thể là tín hiệu của lo âu, căng thẳng hoặc thậm chí trầm cảm sớm”.

Theo chuyên gia, có 3 lý do khiến tụi mình thích “trú ngụ” trong bóng tối:

* Tránh áp lực: Có bạn kể rằng, khi tắt đèn, đóng cửa sẽ không còn nghe ba mẹ nhắc nhở chuyện điểm số hay thành tích.

* Giấu cảm xúc: Khi buồn hay tức giận, ở trong bóng tối giúp cảm giác “không ai thấy mình”, từ đó dễ khóc, dễ xả cảm xúc hơn.

* Tìm sự an toàn: Một số bạn thấy bóng tối giống chiếc chăn ấm, che chở mình khỏi những điều khó chịu ngoài kia.

Ở một mình trong bóng tối, tâm trí tụi mình dễ “chạy vòng vòng” với đủ chuyện trong đầu, từ bài vở, mâu thuẫn với bạn bè đến lo lắng tương lai. Càng nghĩ càng căng thẳng, càng muốn trốn mình nhiều hơn.

Thạc sĩ tâm lý Lê Thế Hanh lý giải rằng việc học trong bóng tối không làm não “thông minh hơn” mà chỉ tạo cảm giác tập trung tạm thời vì 2 yếu tố tâm lý như:

* Hiệu ứng thu mình, tức là trong bóng tối tầm nhìn bị thu hẹp, chỉ còn tập trung vào điểm sáng (màn hình, đèn bàn, quyển vở). Não có cảm giác yên tĩnh và kiểm soát tốt hơn.

* Giảm kích thích giác quan, đặc biệt với bạn dễ xao nhãng, khó tập trung thì bóng tối hạn chế tác động từ màu sắc, ánh sáng, tiếng động. Nhờ vậy, não ít bị phân tán.

Khi những chiếc vỏ ốc chật chội

Một chút yên lặng, một chút riêng tư, điều đó chẳng có gì sai. Nhưng nếu chú ốc cứ mãi co mình trong vỏ, điều gì sẽ xảy ra?

Theo thạc sĩ -bác sĩ Bùi Diễm Khuê (giảng viên Đại học Y Dược TP.HCM, Phó Chủ tịch Chi hội bệnh mất ngủ Việt Nam), việc ở trong phòng tối quá lâu có thể mang đến nhiều ảnh hưởng tiêu cực như:

Đôi mắt kêu cứu

Trong phòng tối, mắt phải căng ra để nhìn rõ hơn. Khi bạn vừa nhìn điện thoại, vừa không có đủ ánh sáng, đồng tử mắt liên tục giãn ra - co lại, giống như tập thể dục quá sức.

Hậu quả là mỏi mắt, nhức đầu. Lâu ngày mắt dễ bị khô, nhòe, thậm chí phải đeo kính sớm hơn bạn bè.

Não bộ rối loạn nhịp

Ánh sáng là đồng hồ tự nhiên của cơ thể. Ở trong bóng tối lâu, não hiểu nhầm là… đã đến giờ đi ngủ nên tiết ra melatonin (hormone gây buồn ngủ).

Bạn thấy uể oải, khó tập trung, học mãi không vào. Nhưng nghịch lý là vì vẫn cầm điện thoại nên não lại bị kích thích, kết quả là ngủ không sâu, sáng hôm sau dậy trong tình trạng “ngáp dài”.

Cơ thể ì ạch

Combo “ít vận động + ngồi lì một chỗ trong phòng tối” khiến cơ bắp tê cứng, máu khó lưu thông. Cơ thể bạn sau khi nằm ôm điện thoại vài tiếng trong bóng tối khi đứng dậy có thể sẽ gây chóng mặt, hoa mắt.

Tinh thần tụt mood

Không gian tối dễ khiến tâm trạng chìm xuống. Đặc biệt, càng ở lâu càng cảm thấy cô đơn, buồn bã. Bóng tối giống như tấm chăn trùm kín che hết mọi niềm vui bên ngoài.

Mách các bạn 4 cách phục hồi năng lượng ngay!

Các “ốc” ơi, nghỉ ngơi trong phòng tối một chút thì ổn thôi. Nhưng nếu cứ ẩn mình mãi sẽ bỏ lỡ biết bao niềm vui. Mách nhỏ vài cách để các “ốc” vừa tận hưởng bóng tối, vừa giữ tinh thần sáng rực nè:

* Chọn ánh sáng thông minh: Khi đọc sách hay nghỉ ngơi, dùng đèn bàn ánh sáng vàng ấm để mắt thư giãn. Khi học, dùng ánh sáng trắng trung tính và bật thêm đèn phòng để tránh chênh lệch tối - sáng.

* Đặt giới hạn “chill”: Giới hạn thời gian lướt điện thoại trong bóng tối, đừng để thành cả tiếng đồng hồ. Quá lâu, não sẽ rơi vào trạng thái “ngủ gà ngủ gật”, càng học càng uể oải.

* Đổi không khí bằng ánh sáng thật: Sau khi nghỉ, thử mở cửa sổ, hít một hơi gió trời hoặc ra ngoài đi bộ. Ánh sáng tự nhiên chính là liều thuốc “nạp pin” miễn phí.

* Đừng giữ quá nhiều bí mật một mình: Thay vì trùm chăn suy nghĩ, “ốc” hãy thử thủ thỉ với bạn thân hoặc ba mẹ. Một câu “Mình đang thấy hơi buồn…” có thể giúp bạn nhận lại cả núi yêu thương đó.

Các “ốc” ơi, hãy thử bước ra ngoài một chút đi! Mỗi bước nhỏ sẽ mở ra những điều đáng yêu xung quanh. Dũng cảm một chút, bạn sẽ thấy thế giới ngoài kia dễ thương hơn nhiều đấy!