Nữ sinh Gia Lai Đinh H’Toan không chọn lấy chồng, chọn đến trường

Theo mẹ làm thuê từ năm lên 7

Bố mẹ ly hôn đã hơn 7 năm, ba anh chị em H’Toan sống với mẹ trong căn nhà nhỏ xíu, tối om ở làng Chuk, xã Kon Thụp, tỉnh Gia Lai.

Nhà có rẫy, nhưng đến mùa thu chẳng được bao nhiêu. Ngày nào mẹ của H’Toan cũng phải tất tả khắp làng tìm việc làm thuê để nuôi ba đứa con ăn học.

H’Toan là con gái duy nhất trong nhà, cũng là đứa con có tính cách mạnh mẽ, kiên định nhất. Thương mẹ vất vả, từ năm lớp 2, cô bạn đã xin mẹ cho mình đi làm cùng. 

“Mình có thể hái cà phê, gặt lúa, hái tiêu, trồng mì, nhổ cỏ... Nói chung cứ liên quan đến nương rẫy là mình làm được hết” - H’Toan vừa kể vừa nhìn đôi bàn tay đầy sẹo.

Đi làm từ bé, tay chân còn lóng ngóng, cứ dăm ba bữa H’Toan lại bị thương, nhiều vết thương sâu để lại sẹo đến giờ. Nặng nhất là lần bị đứt tay do chặt củ mì, suýt mất cả đầu ngón tay trỏ.

Lên cấp 2, H’Toan bắt đầu đi phụ quán nước dịp hè. Quán mở ở làng, không thuê nhiều nhân viên nên một mình cô bạn phải làm hết việc, từ bưng bê, rửa chén đến quét dọn. Mỗi ngày, H’Toan làm từ 8h sáng đến 10h tối, mỗi tiếng được trả 14 nghìn đồng.

Nhắc lại tuổi thơ không mấy êm đềm, H’Toan chỉ mỉm cười: “Mình không thấy cực khổ gì, chỉ thấy thương mẹ”. Người phụ nữ ấy đã trải qua cuộc hôn nhân không hạnh phúc, đến giờ vẫn phải gồng gánh gia đình.

Những lần chứng kiến bố say xỉn, đập phá đồ đạc, những lần nhìn mẹ khóc thảm trong đêm, dắt díu các con trốn khỏi nhà đã khiến H’Toan có cái nhìn rất khác về hôn nhân, về giáo dục.

“Mình không chọn lấy chồng, mình chọn đến trường”

Người dân ở làng Chuk, xã Kon Thụp nói riêng và địa bàn huyện Mang Yang nói chung chủ yếu là đồng bào Ba Na. Những đứa trẻ ở đây sinh ra trong nghèo khó, hễ nghe có việc kiếm ra tiền là muốn nghỉ học đi làm. Đặc biệt, nhiều em gái đã và đang là nạn nhân của nạn tảo hôn.

Chứng kiến mọi việc xảy ra xung quanh mình và ở chính nhà mình, H’Toan hiểu những đứa trẻ không được đến trường, lập gia đình sớm phải sống cuộc đời vất vả thế nào. Đó cũng là lý do thôi thúc cô bạn phải đi học bằng mọi giá.

Hết lớp 9, trong đầu H’Toan le lói ý định nghỉ học đi làm vì thấy nhà nghèo quá. Nhưng ý định ấy nhanh chóng bị dập tắt. Cô bạn bước chân vào Trường THCS - THPT Kpă Klơng, viết tiếp giấc mơ của mình.

Mọi chuyện không suôn sẻ. Vì nhà không đủ tiền xoay xở nên H’Toan buộc phải chuyển sang học ở Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên huyện Mang Yang. 

Nhà cách trung tâm 20 cây số, đường đất đỏ đầy ổ gà, ổ voi, mùa nắng bụi mịt mù, mùa mưa sình lầy không nhích nổi bánh xe. Nhưng những điều ấy không đủ sức ngăn cản H’Toan đến lớp tìm con chữ.

Hiện H’Toan đã lên lớp 12, đang học nghề làm đẹp song song với việc học văn hóa. Trung tâm chỉ học đến thứ 5, thứ 6 và thứ 7 H’Toan lại cùng các bạn kiếm việc làm thêm, chủ nhật dành thời gian lo bài vở. 

“Tụi mình lên Facebook, vào các trang cộng đồng Mang Yang, thấy ai đăng bài tìm người làm là nhắn tin nhận liền” - cô bạn chia sẻ.

Nhắc đến chuyện nghỉ học lấy chồng, H’Toan kể: “Nhiều chị em trong làng hay được khuyên nên lấy chồng sớm, học nhiều làm gì. Nhưng mình không chọn lấy chồng, mình chọn đến trường”.

H’Toan muốn đi học để sau này có được một công việc ổn định, kiếm tiền lo cho mẹ, cho chính mình. Quan trọng hơn, nhờ đi học mà cô bạn được gặp nhiều người, hiểu biết nhiều hơn, thấy bản thân tốt lên mỗi ngày.

H’Toan hy vọng những đứa trẻ ở làng cũng giống như mình, được đi học và thích đi học: “Mỗi lần gặp các em nhỏ ở làng, mình luôn nói với tụi nó phải cố gắng học hành, giờ bỏ học là sẽ khổ cả đời”.