Cô gái 9X dành hơn một thập kỉ để sáng tạo Cờ Đông Sơn

Ít ai biết rằng chị Tô Huỳnh Như (hiện sinh sống và làm việc tại TP.HCM) đã dành hơn một thập kỷ, từ một ý tưởng nhen nhóm thời sinh viên, qua không ít lần dang dở để tạo ra dự án boardgame mang tên Cờ Đông Sơn (còn gọi là Cờ Thần) - Cờ Việt của người Việt.

Từ ý tưởng đồ án sinh viên đến bộ cờ mang đậm dấu ấn Việt

Hơn 10 năm trước, khi còn là sinh viên Khoa Tạo dáng công nghiệp, Trường đại học Kiến Trúc TP.HCM, trong lúc lên ý tưởng cho bài tiền tốt nghiệp, chị Tô Huỳnh Như từng tự hỏi: "Cờ vua lấy hình tượng hoàng gia châu Âu, vậy nếu làm một bộ cờ theo phong cách Việt thì sẽ ra sao?".

Không ngờ rằng, câu hỏi tưởng chừng bâng quơ ấy đã trở thành đề tài để chị thực hiện đồ án tốt nghiệp và cũng là nền móng sơ khai của dự án Cờ Đông Sơn sau này.

Chia sẻ với Mực Tím, chị Như kể ban đầu, sản phẩm Cờ Đông Sơn chỉ là những quân cờ 3D lấy cảm hứng từ truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh, kết hợp hai gam màu vàng đồng và xám bạc tượng trưng "rừng vàng biển bạc" trong thành ngữ Việt. Bàn cờ khi đó vẫn tuân theo luật chơi của môn cờ vua.

Khi làm bài tốt nghiệp, qua cuộc trò chuyện với thầy hướng dẫn Bùi Quang Tiến, dự án của chị tiếp tục mở ra một hướng đi mới: tạo ra một bộ cờ vừa có thể chơi được theo luật cờ vua, vừa có thể sử dụng luật chơi riêng của người Việt.

Trong hành trình tìm kiếm chất liệu, chị Như nhận ra hình ảnh trống đồng Đông Sơn - di sản gắn với thời đại các Vua Hùng - trùng khớp với mạch thời gian của huyền sử Sơn Tinh - Thủy Tinh.

Từ khoảnh khắc ấy, dự án chính thức được định hình trên nền tảng lịch sử - văn hóa, đồng thời diện mạo quân cờ cũng được khoác tấm áo mới, đi kèm một hệ thống luật chơi đặc trưng mang đậm dấu ấn Việt.

Theo lời chị Như, hành trình phát triển Cờ Đông Sơn trải qua nhiều khúc quanh. Ban đầu, việc thiếu tài chính, kinh nghiệm và kiến thức về cờ, cũng như thủ tục bản quyền khiến dự án bị gián đoạn.

Đến khoảng năm 2018 - 2019, chị Như gặp một người anh am hiểu cả cờ vua lẫn cờ tướng. Nhờ anh, luật chơi được cải thiện, thủ tục bản quyền cũng rõ ràng hơn. Bộ cờ đổi tên thành Cờ Sơn Tinh Thủy Tinh ra đời, song chị vẫn thấy chưa trọn vẹn. Rồi dịch bệnh COVID-19 ập đến, dự án lại 'ngủ yên' thêm 5 năm.

Đầu 2024, một cơ duyên mới khiến ngọn lửa trong chị trở lại. Chị gác công việc thiết kế nội thất, quyết định thử thêm một lần nữa và sử dụng lại tên nguyên bản: Cờ Đông Sơn - Cờ Việt của người Việt. Gần như mọi luật chơi và tạo hình cũ đều được xóa bỏ. Chị và đồng đội bắt đầu chuỗi ngày thử nghiệm để hoàn thiện nền móng cho bộ môn mới.

Tái khởi động dự án hơn 10 năm ấp ủ

Chị Như ví quyết định tái khởi động dự án Cờ Đông Sơn như một "canh bạc" của đời mình. Không phải người giỏi chơi cờ, cũng không xuất thân từ môi trường kinh doanh, chị biết đây là một hành trình dài và nhiều ẩn số.

Nhưng niềm tin "Nếu thành công thì chúng ta sẽ có một môn cờ mang đậm văn hóa Việt để tự hào. Nếu thất bại thì cũng chẳng sao, vì đây không phải lần đầu và cũng chẳng phải là kết thúc" khiến chị chấp nhận thử thêm lần nữa để không phải tiếc nuối.

Quá trình khởi động lại dự án, chị Như đã trải qua những đêm trắng nghiên cứu lịch sử Văn Lang, hoa văn trống đồng và luật chơi của nhiều loại cờ trên thế giới. Cùng đồng đội, chị tỉ mỉ thiết kế từng quân cờ mới, hoàn thiện chi tiết nhận diện thương hiệu, tính toán hệ thống xếp hạng Elo…

Chị ví tiếng cười và sự háo hức của các bạn nhỏ khi chơi Cờ Đông Sơn như "liều thuốc" giúp đội ngũ quên đi mệt mỏi.

Nói về động lực trên hành trình theo đuổi giấc mơ "cờ Việt của người Việt", chị nhắc đến lời động viên của một người thầy dạy cờ vua: "Em cố lên. Em đang làm điều không phải ai cũng làm được. Hành trình này rất ý nghĩa. Anh muốn góp một phần nhỏ sức lực của mình, như một người đứng bên đường đưa chai nước tiếp sức cho em".

Hay đồng đội sẵn sàng bỏ công việc ổn định, làm việc không lương để cùng bám trụ với dự án. Và ở câu lạc bộ, những khoảnh khắc ấm áp luôn hiện diện: bạn nhỏ hăm hở xin chơi cờ, vui mừng khi chiến thắng và buồn xo nếu thua liền nhiều ván.

Chị Như cho biết hiện dự án đã ra mắt hai phiên bản giới hạn là Đông Sơn Khởi và Đông Sơn Mộc, được hoàn thiện thủ công tỉ mỉ như một ấn phẩm sưu tầm.

Số lượng mỗi phiên bản không nhiều, dành cho những người thật sự yêu mến và muốn đồng hành cùng hành trình của Cờ Đông Sơn. Toàn bộ nguồn thu được dùng để chuẩn bị cho mục tiêu dài hạn: sản xuất công nghiệp với vật liệu an toàn và thân thiện với môi trường, giá thành phù hợp để bộ cờ có thể đến với nhiều người hơn.

"Với mong muốn giữ gìn những giá trị thuần khiết nhất và tạo ấn tượng mạnh từ cái nhìn đến cái chạm đầu tiên, đội ngũ đã quyết định cho ra đời hai dòng sản phẩm "Đông Sơn Khởi" và "Đông Sơn Mộc" với quy trình hoàn thiện phần lớn bằng thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ và mất nhiều thời gian. Do đó, giá thành hiện tại đang khá cao so với khả năng chi trả của đa số phụ huynh của các em học sinh.

Tuy nhiên, hai dòng sản phẩm này được tạo ra nhằm phục vụ bảng 'Kế hoạch kiến tạo' vậy nên chỉ có một số lượng nhất định được sản xuất từ chính hãng. Những người đầu tiên yêu thương và ủng hộ phiên bản giới hạn này sẽ không những được sở hữu một bộ trò chơi đánh dấu cột mốc lịch sử của Cờ Đông Sơn mà còn lưu giữ một ấn phẩm đi cùng với thời kỳ chuyển mình của cả dân tộc", chị Như bày tỏ.

Ngoài các buổi trải nghiệm tại câu lạc bộ Cờ vua Lam Sơn và một số điểm hẹn ở TP.HCM hiện nay, nhóm mong muốn sẽ sớm tổ chức giải đấu, đưa bộ môn này vào trường học và xây dựng cộng đồng người chơi rộng khắp với sứ mệnh "Gieo mầm sáng tạo, chăm bón trí tuệ, phát triển tư duy, nuôi dưỡng tinh thần dân tộc, lan tỏa văn hóa lịch sử đến các thế hệ trẻ em Việt Nam".

"Tôi không chỉ muốn Cờ Đông Sơn là một trò chơi rèn tư duy chiến lược, sự phối hợp nhóm và tinh thần thượng võ, mà còn gieo vào lòng người chơi - nhất là các em nhỏ, bạn trẻ - tình yêu lịch sử, niềm tự hào văn hóa Việt và ý thức giữ gìn những giá trị cội nguồn", chị Như bày tỏ.